Meran Shafik: ‘Mijn hele familie is ‘verkaasd”

Wat voor invloed heeft afkomst op je levensloop? Dat zoeken we uit in een reeks interviews waarin Avansstudenten met een migrantenachtergrond centraal staan. Het is de beurt aan Accountancy-student Meran Shafik (21). “Afkomst speelt geen grote rol in mijn leven”

“Mijn ouders komen uit Koerdistan, ik spreek vloeiend Koerdisch en heb behoorlijk wat Koerdische gebruiken en gewoonten meegekregen. Maar ik ben uiteindelijk Nederlander. Dat is in het kort mijn verhaal.”

Hoe groeide je op?
“Ik ben geboren in Nederland. Mijn jeugd bracht ik in Maassluis door, waar ik op een witte basis- en middelbare school zat. Na de middelbare school deed ik een mbo-opleiding. Dat was een andere wereld. In m’n klas zaten Molukkers, Surinamers, Turken, Marokkanen. In de pauze dronk iedereen om me heen thee en aten ze zonnebloempitten. Het was Klein-Arabië. Ik groeide op bij adoptieouders. Die zijn ook Koerdisch.”

Hoe kwam dat?
“Mijn ouders zijn overleden toen ik heel jong was. Ik noem mijn adoptieouders gewoon pa en ma. Eigenlijk heb ik een hele fijne jeugd gehad. Ik was vroeger een prinsje en kreeg alles wat ik wilde.”

Lees ook: Austine Were: ‘Jongens spiegelen zich aan hun vader, maar ik weet niet wie mijn vader is’

Wanneer voel jij je Koerdisch?
“Als ik jaapraag (gerecht van rijst, gehakt en groente in wijnbladeren, red.) eet. Er gaat niets boven Koerdisch eten. Ik hou niet zo van typeringen, maar als ik moet kiezen, dan ben ik meer Nederlander dan Koerd. Mijn hele familie is door de jaren heen verkaasd. Mijn moeder maakte er haar missie van om ons gezin te vernederlandsen. Sinds ik een vriendin heb, merk ik wel iets meer van mijn Koerdische wortels.”

‘Kleine bruiloften bestaan binnen de Koerdische gemeenschap niet. Er is alleen groot, groter, grootst’

Waarom?
“Ze is Nederlands. Door mijn relatie met haar ben ik me bewuster geworden van culturele verschillen. Blijkbaar zijn die er wel. Ik koop vaak cadeaus voor haar, dat past niet zo in het Nederlandse stramien van ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’. Vrienden vragen dan waarom ik dat doe. We zijn nog niet zó lang samen, cadeautjes vinden mensen dan overdreven. En als we het over trouwen hebben, krijgen we altijd een beetje ruzie. Zij wil een kleine bruiloft, met maximaal vijftig man. Maar kleine bruiloften bestaan binnen de Koerdische gemeenschap niet. Er is alleen groot, groter, grootst. Ik wil sowieso nog meer uitpakken dan mijn broer. Dan kom je niet weg met vijftig genodigden hoor.”

Wat vindt je moeder ervan dat je een Nederlandse vriendin hebt?
“Vroeger was ik bang dat ze het nooit zou accepteren, maar ze heeft er totaal geen problemen mee. Mijn moeder vindt vooral onderwijs heel belangrijk. Het eerste wat ze vroeg was ‘Wat hebben haar ouders gestudeerd? En daarna: ‘Wat studeert ze zelf?’”

Vraagt ze vaak hoe het op school gaat?
“Ze belt me elke dag. Als ik tentamens achter de rug heb, vraagt ze heel vaak of ik al cijfers terug heb.”

Hoe vind je dat?
Lachend: “Soms vermoeiend. Maar ik denk dat ik haar over een paar jaar bij de diploma-uitreiking heel dankbaar ben. Uiteindelijk wil ik zelf ook mijn diploma halen. Haar gedram is mijn stok achter de deur. Ze heeft altijd gezegd: ‘Doe je best in dit land, excelleer.”

‘Ik vind het niet cool als mannen lelijke opmerkingen over een vrouw maken’

Zien mensen jou anders dan je bent?
“Ik ben altijd vrij gesloten geweest. Ik denk dat mensen vooral vroeger geen idee hadden wie Meran nou was. Ik liet in ieder geval nooit het achterste van mijn tong zien. Sinds een jaar ben ik iets openhartiger dankzij mijn coaches van Accountancy. Het is echt een groeiproces, ik vind het nog steeds moeilijk om over alles te praten. Dat deden we thuis ook niet echt. Ik ben verder ook best wel anti-seksisme. Ik vind het niet cool als mannen lelijke opmerkingen over een vrouw maken. Ik zie ook heel veel ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Dat begon toen ik jonger was en zag hoe mijn oudere broer mijn zusje controleerde. Maar ik zie het op een ander niveau ook in Nederlandse kringen. Ik heb een sterk rechtvaardigheidsgevoel, dus dat soort shit trek ik slecht.”

Je bent opgegroeid in Maassluis. Waarom koos je voor Avans in Breda?
“Ik denk dat Hogeschool Rotterdam voor de hand liggender was geweest. Maar Avans staat beter aangeschreven. In Rotterdam zijn er meer studenten met een migrantenachtergrond, maar dat is geen halszaak voor mij. Al mijn vrienden zijn Nederlands. Ik zit ook bij de studievereniging van mijn opleiding. Afkomst speelt geen grote rol in mijn leven.”

Word je weleens gediscrimineerd?
“Toen ik net in Breda kwam wonen werd ik vaak geweigerd bij discotheken. Ik snapte het niet. Ik had een studentenpas, hield me aan de regels en mijn vrienden mochten wel naar binnen. Ik kreeg in de gaten dat het met mijn afkomst te maken had. Maar ik liet me niet ontmoedigen. Ik blééf teruggaan. Iedere keer een praatje maken met de uitsmijter. Totdat ik wel naar binnen mocht. Tegenwoordig kennen ze me overal en kom ik wel binnen. Ik koos ervoor om er niet in te berusten, maar ik zou nooit zeggen dat andere mensen in een slachtofferrol kruipen. Ik geloof echt wel dat mensen kansen mislopen omdat ze gediscrimineerd worden.”

Wanneer was je voor het laatst in Koerdistan?
“Dat moet 2014 geweest zijn. Het is een mooie plek, bergachtig en in de lente heel mooi groen. Er wonen ook wat kennissen en verre familie. Maar ik heb er geen binding mee. Ik ken het gevoel van verlangen naar een ander land eigenlijk niet. Mijn leven is in Nederland, ik ben hier geboren.”

Koningin Maxima zei: ‘De Nederlander bestaat niet’. Wat vind jij van die uitspraak?
“De koningin vindt dat Nederland veelzijdig is, met verschillende mensen en dat daarom dé Nederlander niet bestaat. Ik kan me daarin vinden. Juist de diversiteit maakt ons land zo mooi.”