Informatie over medezeggenschap vaak achter een slotje

De verkiezingen voor de medezeggenschapsraden zijn her en der van start gegaan. Maar is de informatie over wat die raden allemaal doen wel vindbaar voor studenten en medewerkers? Een rondgang.

De verkiezingen in het hoger onderwijs hebben aan belang gewonnen sinds de raden mogen meebeslissen over de besteding van de basisbeursmiljoenen – het geld waarmee hogescholen en universiteiten hun onderwijs kunnen verbeteren. Dat maakt het extra opmerkelijk dat de verkiezingsopkomst de laatste jaren zeer mager is, zeker in het hbo.

Krap zeven procent van de hbo-studenten nam vorig jaar de moeite om te stemmen. Minister Van Engelshoven riep de hogescholen op om daar verbetering in te brengen, onder meer door  de raad beter zichtbaar te maken. Bij de universiteiten ging gemiddeld 28 procent van de studenten naar de stembus. Maar ook daar was de opkomst lager dan in 2017.

Betrokken
Studenten zijn sneller geneigd te stemmen als ze zich betrokken voelen bij de raden, bleek in 2017 uit onderzoek van de Landelijke Studentenvakbond. Gebrek aan communicatie, onwetendheid en te weinig kennis over het bestaan en functioneren van de medezeggenschapsraad waren de belangrijkste reden voor studenten om niet te gaan stemmen.

In datzelfde jaar deden de verenigingen van medezeggenschapsraden in het hbo (SOM) en in het wo (LOF) onderzoek naar de online vindbaarheid van raden. Slechts een derde bleek een overzichtspagina te hebben op de website van hun instelling, maar wie vervolgens zocht naar de contactgegevens van de raad had maar in de helft van de gevallen succes.

Proef op de som
Hoe staat het twee jaar later met de vindbaarheid van de raden? We namen de proef op de som bij de websites van alle Nederlandse universiteiten en de twaalf grootste hogescholen. Met een simpele zoekopdracht op de termen ‘medezeggenschap’, ‘hogeschoolraad’ of ‘universiteitsraad’ kun je bij de meeste websites zien dat er een centrale medezeggenschapsraad is. Bij het overgrote deel van de universiteitspagina’s leveren een paar extra muisklikken nog veel meer informatie op: vergaderdata en notulen, maar ook foto’s van raadsleden, hun mailadres en soms zelfs hun telefoonnummer.

Slotje
Bij hogescholen is dat wel anders. Op ruim de helft van hun pagina’s staan hooguit wat algemene contactgegevens van de raad. Wil je meer te weten komen over de leden, hoe je hen kunt bereiken, wanneer de vergaderingen zijn en wat daar allemaal wordt besproken, dan beland je op een dood spoor.

Zo is op de algemene website van de Hogeschool Utrecht nagenoeg niets te vinden over de medezeggenschapsraad. Docent journalistiek Ernst-Jan Hamel ergerde zich daaraan en schreef voor website Trajectum een column over zijn lange zoektocht naar de vergaderstukken. “Het lijkt wel alsof de hogeschoolraad liever niet gevonden wil worden”, was zijn conclusie.

“Die column verbaasde mij”, reageert Annette Wind, voorzitter van de centrale raad van de Hogeschoolraad Utrecht. “Een telefoontje of mailtje naar mij en ik had hem kunnen bijpraten.” Voor studenten en medewerkers is de informatie over de medezeggenschapsraad heel goed vindbaar, zegt ze. Via het intranet is er volgens haar volop informatie beschikbaar. Alles staat alleen wel achter een slotje, dat alleen met inloggegevens te openen is.

Lawine
Dat geldt voor veel hogescholen, blijkt uit de rondgang. De medezeggenschapsraden houden hun achterban op de hoogte via het intranet, zegt ook Mathieu Heemelaar, mr-voorzitter van de Haagse Hogeschool. “Daar is een lawine aan informatie beschikbaar voor studenten en medewerkers.” Ook communiceert de medezeggenschap sinds dit studiejaar in het Engels en zijn er twee extra krachten aangenomen om raden en opleidingscommissies te ondersteunen bij hun professionalisering en bij de nieuwsbrieven die ze schrijven voor hun achterban. 

Is het eigenlijk een probleem dat al die informatie alleen voor studenten en medewerkers beschikbaar is en niet voor buitenstaanders? Niet echt, reageren veel hogescholen desgevraagd. De raad is er immers voor hen. Dat zij alles kunnen vinden heeft prioriteit.

Privacy
Uit de rondgang blijkt dat sommige hogescholen worstelen met de vraag wat zij wel en niet openbaar maken via internet. Want moeten notulen over gevoelige zaken zomaar voor iedereen te lezen zijn? Als voorbeeld noemt Cor Niks, mr-voorzitter van Windesheim, de discussie rond het bindend studieadvies. “Als de notulen daarover openbaar zijn, kan het alle kanten opvliegen.”

Ook de nieuwe privacywetgeving speelt een rol bij de terughoudendheid van hogescholen om alles openbaar te maken. “We willen de online zichtbaarheid naar de buitenwereld vergroten, maar zijn nog in discussie over hoe we dat op een goede manier kunnen doen”, zegt Annette Wind van de Hogeschool Utrecht. Intussen proberen ze bij de HU de fysieke zichtbaarheid van de raad te vergroten. “Laatst zijn we met de medezeggenschapsraad het gebouw in gegaan om medewerkers en studenten te vragen wat zij nou belangrijk vinden.”