Jesse Klaver maakte al vaker filmpjes voor TikTok, maar plaatste vorige week een video waarin hij op een wel heel bijzondere manier zijn onvrede over minister-president Rutte duidelijk maakte. Politici weten de weg naar social media steeds beter te vinden en dat is ook nodig, vindt Bestuurskundedocent Petra Klap. “Het is moeilijk om jongeren te betrekken bij de politiek.”
Rutte werd vorige week op het matje geroepen door de Tweede Kamer omdat gebleken was dat hij bijna dagelijks sms’jes van zijn telefoon wiste. De oppositie ondervroeg hem in een debat kritisch. “Klaver ziet een patroon bij Rutte: hij beschuldigt hem van het vertellen van onwaarheden, van niet-open zijn”, zegt Petra Klap. Dat leidde tot de TikTok.
Klap is docent bij de opleiding Bestuurskunde in Den Bosch en was in het verleden onder andere woordvoerder bij het ministerie van Sociale Zaken. Ook toen Rutte daar staatssecretaris was; ze kent hem uit die tijd goed. Ze zag de gemengde reacties op de TikTok die Klaver maakte over Rutte. “Op Twitter kreeg hij vooral kritiek, daar werd het filmpje kinderachtig genoemd. Op TikTok vonden mensen het grappig.” Ze vroeg ook haar eigen studenten om hun mening. “Het sprak hen niet aan, ze waren niet positief.”
Online campagne
Toch is het volgens Klap logisch dat politici TikTok gebruiken. “Het medium is zich aan het verbreden, de doelgroep wordt ook iets ouder. Je vindt er steeds meer professionele organisaties, dus ook politieke partijen.” Doordat tijdens de coronapandemie vooral online campagne werd gevoerd voor de verkiezingen, is dat proces versneld. Op dit moment zijn met name de VVD en GroenLinks actief op TikTok.
Niet alle politici zouden wegkomen met zo’n filmpje als dat van Klaver, meent Klap. “Als iemand als Wopke Hoekstra het zou doen, zou hij zich belachelijk maken.” Toch is de aanwezigheid van politici op social media belangrijk. “Het is moeilijk om jongeren te betrekken bij de politiek. Als je niet op social media zit, verlies je het contact.” Belangrijk is wel om je boodschap aan te passen aan het medium. “The medium is the message is een belangrijke communicatiewet. Op TikTok moet het kort en grappig zijn, daar is Klaver wel in geslaagd. Al zal hij zich misschien achter z’n oren krabben of dit de juiste manier was.”
Missers
Wat hem veel kritiek opleverde was dat Klaver tijdens het debat niet vóór de motie van wantrouwen tegen Rutte stemde. “Hij kreeg het verwijt dat hij inconsequent was.” Missers horen erbij, meent Klap. “Er wordt nog geëxperimenteerd, maar authenticiteit is het belangrijkst. De vorm moet passen bij de persoon.”
Klap ziet sowieso een verschuiving in het gebruik van social media. Op LinkedIn, dat vooral zakelijk gebruikt wordt, delen gebruikers nu ook persoonlijke zaken. Op Instagram zie je niet meer alleen mooie foto’s, er wordt ook nieuws gedeeld. En TikTok wordt steeds groter. “Politici gaan daarin mee. Social media zorgen ervoor dat je toegankelijker bent, dat er interactie is. En je bereikt er een groot publiek mee.”
Punt. Of had jij nog wat?