Cybercrime gebeurt steeds vaker in huiselijke kring

De stekker uit het internet om cybercriminaliteit tegen te gaan. Zou dat een oplossing zijn? Lector Veiligheid in Afhankelijkheidsrelaties Janine Janssen van het Expertisecentrum Veiligheid probeert deze vraag te beantwoorden in haar lunchlezing ‘De stekker eruit’.

In 2015 had 97 procent van de Nederlanders toegang tot internet. 8,5 procent daarvan is wel eens slachtoffer geweest van hacking(4,3 procent), stalking(1,5 procent) of oplichting(3,5 procent) via digitale kanalen. Ter vergelijking: in Nederland wordt jaarlijks 4,8 procent van de inwoners slachtoffer van fietsendiefstal. Cybercrime is inmiddels een veelvoorkomende vorm van criminaliteit.

Rovers in de bosjes
Volgens Janssen zijn het veelal bekenden van het slachtoffer als het gaat om digitale stalking, bedreiging of chantage. Ruim 72 procent kende de dader al. ‘Het is eigenlijk net als bij huiselijk geweld. Vrouwen hoeven niet bang te zijn voor rovers in de bosjes. Het geweld gebeurt meestal dichtbij huis.’

Omdat computers en internet niet meer weg te denken zijn uit het dagelijkse leven, gaat dit een steeds grotere rol spelen bij criminaliteit. Jongeren worden vooral geconfronteerd met cyberpesten en sexting. Dat ligt volgens Janssen ook aan de manier waarop jongeren internet gebruiken. ‘Ze zijn vaker online te vinden dan ouderen en zijn ook naïever in wat ze delen met de rest van de wereld.’

Het internet vergeet nooit
En dat is gevaarlijk. ‘Het internet vergeet nooit. Rare filmpjes en teksten verdwijnen niet meer. Je krijgt dat niet meer weggepoetst. Het blijft je achtervolgen.’ De lector vindt het dan ook opvallend dat ouders nauwelijks iets aan mediaopvoeding doen. ‘Ouders zijn vooral gericht op de gevaren van internet, maar leren hun kinderen niet hoe ze er dan wél mee om moeten gaan.’

Het is volgens Janssen afwachten hoe de jongeren van nu, die opgroeien in het digitale tijdperk, zich als volwassenen gaan ontwikkelen. ‘Normaal worden jongeren rustiger naarmate de puberteit afneemt. Ontplooien zij straks rustig digitaal gedrag of blijven de technieken waar ze nu mee opgroeien altijd een rol in hun leven spelen?’

Een leven zonder internet?
Moet de stekker er dan uit om verdere cybercrime te voorkomen? ‘Hoe reëel is een offline leven nog?’ vraagt de lector zich af. Ze vindt namelijk dat het internet ook goede dingen brengt. ‘De technologie is inmiddels zo doordrongen in onze samenleving. Slachtoffers kunnen via sites met elkaar in contact komen of kunnen lezen hoe ze hun problemen aan kunnen pakken.’ Geen internet is volgens Janssen dan ook een utopie.