De draai van het CDA

Toen onderwijsminister Loek Hermans begin dit jaar de topcollegegelden door de Kamer probeerde te loodsen, verzette het CDA zich fel tegen het voorstel. Een half jaar later schaarde diezelfde partij zich achter een strategisch akkoord dat ‘collegegelddifferentiatie’ voor bepaalde masters toestaat.
Het CDA was onder Paars II een ware plaaggeest van onderwijsminister Loek Hermans. Hoog collegegeld voor topmasters? tegen. Selectie aan de poort? moeilijk. Onder leiding van woordvoerder Camiel Eurlings haalden de christendemocraten de PvdA af en toe links in. De VVD’er Hermans moest toezien hoe de coalitiepartners PvdA en D66 zich achter de harde lijn van het CDA schaarden. Door de topcollegegelden kon een streep.
De zomer kwam, en in de persoon van Jan-Peter Balkenende bezetten de christendemocraten voor het eerst in acht jaar tijd weer het Catshuis. Met dank aan Pim Fortuyn was het paarse bastion gesloopt, en het CDA was – net als vroeger – weer de grootste.

‘Regeren is keuzes maken’ is een in Den Haag gebezigd cliché. Het CDA maakte die keuzes. Samen met coalitiepartners VVD en LPF smeedde de partij een regeerakkoord onder de leuze ‘Werken aan vertrouwen, een kwestie van aanpakken’.
Ook het hoger onderwijs komt in het document aan bod. Maar van de harde lijn die de christendemocraten voor de verkiezingen van 15 mei volgden, is weinig meer over. Collegegelddifferentiatie wordt toegestaan, net als selectie aan de poort. Mits er aan specifieke criteria wordt voldaan, dat wel.

Natuurlijk, het kabinet Balkenende bestaat niet uit louter CDA’ers. Maar in tegenstelling tot de vorige kamerfractie lijkt het erop dat ook de christendemocraten in de Tweede Kamer zich neerleggen bij de topgelden voor topmasters. Ook de CDA-fractie wil in uitzonderlijke gevallen selectie aan de poort en een gedifferentieerd collegegeld, zo bleek uit de Algemene Beschouwingen.
Desalniettemin blijft de CDA-fractie naar eigen zeggen een kritisch volger van de regering. Cisca Joldersma – de opvolger van Camiel Eurlings als onderwijswoordvoerder – bezweert ook dat de paragraaf met de collegegelddifferentiatie niet op aandringen van haar partij in het regeerakkoord terecht is gekomen. ‘Voor de coalitiepartners is het kennelijk een voornaam punt geweest. In principe is de fractie nog altijd niet voor deze plannen, maar misschien zijn er uitzonderingen denkbaar.’
Joldersma houdt er rekening mee dat haar fractie hier en daar verbazing wekt. ‘Maar we zijn wel blij dat het zo het regeerakkoord een erkende evidente meerwaarde als voorwaarde stelt. Mocht het ervan komen, dan kunnen we in ieder geval extra eisen stellen.’ Joldersma vindt het evenwel voorbarig om op die eisen in te gaan, onder meer ‘omdat de accreditatiediscussie grotendeels nog moet worden gevoerd’.

Linda van Beek van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) is niet gelukkig met de gewijzigde opstelling van het CDA. ‘Ze hebben voor de verkiezingen zo scherp oppositie gevoerd tegen met name de collegegelddifferentiatie. Dan is het toch verbazingwekkend dat het CDA nu ineens onder voorwaarden akkoord lijkt te gaan. Het is misschien voorbarig om te zeggen dat de topcollegegelden nu goed liggen bij die fractie, maar toch.’ (TdO/HOP)