Leijnse (HBO-raad): hoger collegegeld voor tweede studie

De bezuingingen die het kabinet in het hoger onderwijs zoekt kunnen worden gevonden door een hoger, kostendekkend collegegeld te vragen van degenen die een tweede studie volgen. Dat plan oppert Frans Leijnse, voorzitter van de HBO-raad, vandaag, Prinsjesdag 2002, in de Volkskrant.
Leijnse noemt in zijn opiniebijdrage het bezuingingsbeleid van de regering laf. ‘De bitterheid in het hoger onderwijs komt niet door de bezuinigingen op zich. Daar is men allang aan gewend. Het is de slordigheid die steekt, van een overheid die het hoger onderwijs overlaadt met ambities en zelf niet bereid is te zeggen waar de grens van de publieke verantwoordelijkheid ligt.’
Het hoger onderwijs levert de komende vier jaar 143 miljoen euro in, een kwart van de beloofde bezuiniging op de overheidsbureaucratie. ‘Daadwerkelijk snijden in de bureaucratie blijkt toch een stuk moeilijker. Op dat punt moet iemand bedacht hebben dat wijsneuzen als hogeschooldocenten, lectoren, onderzoekers en professoren ook ambtenaren zijn: als we daar nu eens vier procent van wegsnijden!’, sneert de HBO-raadsvoorzitter.
Toch valt er ook volgens Leijnse wel degelijk geld te halen. Niet zozeer in een algemene collegegeldverhoging, zoals voorgesteld door Fontys-voorzitter Norbert Verbraak. ‘Nederland vraagt internationaal gezien al een hoog collegegeld.’
De ‘politieke onwil’ om over een hoger collegegeld of differentiatie van collegegeld te praten legt volgens Leijnse echter wel een ‘fundamenteler onvermogen’ van de overheid bloot. Namelijk het onvermogen om helder af te bakenen welke volwassenen nog recht op gratis onderwijs hebben en welke niet. Doordat dat niet gebeurt worden de groeiende kosten op universiteiten en hogescholen afgewenteld, meent hij: ‘Vage prietpraat over het “recht op onderwijs” helpt hier niet. Het overgrote deel van de bezuingingen kan gevonden worden als de regering het recht op bekostigd onderwijs in beginsel beperkt tot één bachelordiploma. Studenten die een tweede bachelors willen halen, mogen inschrijven, maar betalen een kostendekkend collegegeld, zonder overheidssubsidie.’ (FG)