Technische HBO-studies in vier brede bachelors

De 37 opleidingen in het hoger technische onderwijs moeten in 2010 zijn opgegaan in vier brede bachelors. Dat adviseert de werkgroep HTNO (Hoger Technisch en Natuurwetenschappelijk Onderwijs) aan de HBO-Raad.
Door de bundeling zou weer lijn komen in het aanbod van technische hbo-studies. De Tweede Kamer klaagt al lange tijd steen en been over de wildgroei aan opleidingen in het hoger onderwijs, waardoor studenten en bedrijven door de bomen het bos niet meer zien.
Wie de eindstreep haalt, wordt in het voorstel van de werkgroep bachelor of Engineering (industrie), Built Environment (ruimtelijke ordening), Applied Science (chemie) of Information and Communication Technology. Daarnaast krijgt iedere afgestudeerde een aantekening van de gevolgde leerroute en de verworven inzichten en vaardigheden.
Op de Hogeschool ’s-Hertogenbosch worden volgend jaar de opleidingen Bouwkunde en Civiele Techniek samengevoegd tot één brede bachelorsopleiding. Volgens de coördinator van de werkgroep Bama (bachelor/master) Ton Vissers, die dit moet bewerkstelligen zou de nieuwe opleiding Civil Engineering in Den Bosch de primeur van Nederland zijn.
Het aantal keuzemogelijkheden voor studenten zal met het samensmeden van de opleidingen er waarschijnlijk niet door verminderen. De helft van de vereisten van de vier bachelorsgraden wordt landelijk bepaald, de rest vullen hogescholen en studenten in.
De opleidingen verdwijnen. Op papier althans, want onder de vlag van een brede bachelor kunnen ze blijven voortbestaan. De werkgroep HTNO pleit namelijk voor het in stand van opleidingsroutes. En voegt daar aan toe: ‘Dit kunnen de huidige opleidingen zijn. (…) Sommige studenten weten immers dat ze bijvoorbeeld elektrotechniek willen studeren.’
Toch zou opvolging van het advies een cultuuromslag in het hoger technisch onderwijs betekenen. Veel opleidingen vinden nu nog zelf het wiel uit. Maar een aantal vereiste inzichten en vaardigheden is zo algemeen, dat ze volgens de werkgroep voor hele groepen studierichtingen gelijk kunnen worden getrokken. ‘Het maakt voor de vereiste onderzoeksvaardigheden weinig uit of je technisch natuurkunde of chemie studeert’, zegt John van der Willik, lid van de werkgroep.
Daarom zou de accreditatie moeten plaatsvinden per brede bachelor, dus met een heel pakket verwante opleidingsroutes tegelijk. ‘Anders krijgt het Nationaal Accreditatie Orgaan een enorme hoeveelheid werk – met de bijbehorende kosten – van veertig hogescholen met een x aantal opleidingen die allemaal geaccrediteerd moeten worden’, voorspelt Van de Willik.
Van der Willik zegt desgevraagd geen gevaar te zien dat zwakke studierichtingen, meeliftend met de grote bulk, de felbegeerde erkenning binnenhalen. ‘De keuringsdienst van Waren kan ook een waarschuwing uitdelen aan een snackbar waarvan alleen de slaatjes niet deugen.’
Voor accreditatie per brede bachelor zou overigens een wetswijziging nodig zijn. Het NAO heeft de opdracht om de kwaliteit op opleidingsniveau te beoordelen. De werkgroep geeft de HBO-Raad dan ook een laatste suggestie mee: vraag aan de Haagse politici en Zoetermeerse onderwijsambtenaren om die accreditatie per brede bachelor te laten plaatsvinden. (CB/PH,HOP)