‘Het eten van deze stenen kan tanden breken. Strijk nooit uw kleren terwijl u ze draagt.’ Zomaar enkele waarschuwingen die tegenwoordig verpakkingen sieren. Thomas von der Dunk, historicus annex publicist, wil hiermee duidelijk maken dat mensen tegenwoordig amper eigen verantwoordelijkheid hebben. Hij was gisteren te gast in een programma van Studium Generale aan de Hogeschool Brabant.
Ongeveer vijftig studenten luisterden naar Von der Dunk aangaande het thema ‘Alweer kiezen? Hoezo?’ In een krappe anderhalf uur, en in een moordend tempo, probeert Von der Dunk de hedendaagse politieke situatie in een historisch perspectief te plaatsen.
‘Duitsland is jaloers op onze problemen’, vertelt hij. Daarmee zegt hij vrijwel in het begin al dat de problemen in Nederland wel meevallen. ‘Iets wat goed is, wordt op een gegeven moment vanzelfsprekend. Het logische gevolg is dan dat andere zaken meer gaan irriteren.’ Pim Fortuyn en zijn geest hebben hier met pakkende slogans goed op ingespeeld. ‘Zo goed, dat mensen zelfs op zijn lijk hebben gestemd’, aldus Von der Dunk. Hij denkt dat het ‘Zwitserleven gevoel’ in Nederland floreert en ‘dat we het liefst van één salaris de hele Wehkamp-catalogus leeg kopen.’
Regelmatig richt de historicus zijn pijlen op de LPF-fractie. Maar ook Paars moet het af en toe ontgelden. Zij zijn medeverantwoordelijk voor ‘het zielloos consumentisme van tegenwoordig’ door de overheid als bedrijf te etaleren. Von der Dunk vindt dat burgers wat minder moeten zeuren en zelf wat meer verantwoordelijkheid moeten nemen. ‘Burgers hebben rechten én plichten’, benadrukt ‘De Waagmeester’. ‘We willen vrijheid en veiligheid, maar om veiligheid te verbeteren is vaak vrijheidsbeperking nodig. En dat accepteert de Nederlander niet.’
‘Nederlanders zien zichzelf als klant van de overheid, en de klant is koning’, stelt Von der Dunk. Burgers verwachten dus erg veel van de overheid, maar zij lijken hun eigen verantwoordelijkheid te vergeten. Bij de tragedie (‘geen ramp, want de enige ramp in Nederland was de Watersnood in 1953′) in Volendam probeerden ambtenaren vergeefs maatregelen af te dwingen bij café ’t Hemeltje. Maar de ultieme sanctie -sluiting- werd niet opgelegd. ‘Als een politicus vooraf iets aan de kaak stelt, is hij een irritante zeur. Doet hij het achteraf krijgt hij de schuld.’ De belangrijkste boodschap van de ‘ondernemer in woord en beeld’ is dat we moeten leren relativeren wat er in ons land gebeurt. Von der Dunk concludeert: ‘Het individualisme is doorgeslagen en de zelfredzaamheid van mensen is achteruit gegaan. Nederland lijkt wel gek geworden.’ (WvB)
Punt. Of had jij nog wat?