Maarten van Rossem: ‘Amerikanen spelen vies spelletje’

De Verenigde Staten hebben de wereld voorgelogen inzake de oorlog in Irak. Dat zei Amerika-deskundige Maarten van Rossem gisteren in een debat aan de Hogeschool Brabant. Aan de discussie over Amerika en de wereld deed verder onder andere Europa-deskundige Arend Jan Boekestijn mee.
Collega-historicus Boekestijn was een andere mening toegedaan. ‘Europa stelt militair gezien niets voor en moet juist blij zijn dat Amerika het voortouw neemt in de strijd tegen terrorisme’, meent hij.
Naast Van Rossem en Boekestijn waren ook Arabist Youssef Azghari van de Hogeschool Brabant en filosoof Desiree Verwey van de KMA bij het debat aanwezig.
Boekestijn beet het spits af. In zijn betoog probeerde hij de zaal ervan te overtuigen dat de Amerikaanse drang om de ‘brandhaarden’ in de wereld de kop in te drukken de enige manier is om een vreedzamere wereld te krijgen. ‘Terrorisme is een complex probleem dat moet worden aangepakt. Wat mij betreft met militaire acties. Ik zou namelijk niet weten hoe we het anders voor elkaar krijgen’, aldus Boekestijn. Aan de hand van cijfers onderbouwde Boekestijn zijn verhaal dat Amerika oorlogen kan winnen van iedereen. Ook van China verwacht hij de komende twintig jaar nog geen grootse daden.
Toch gaf Boekestijn aan dat hij voor Europa een belangrijke rol ziet weggelegd in de hedendaagse wereldpolitiek. ‘Militair gezien is Amerika oppermachtig, maar als je het verleden er op na gaat, weet je ook wat hun zwakke kanten zijn: de nasleep van een oorlog. In dat kader zou het dus heel belangrijk zijn dat Europa als peaceteam samenwerkt met de Amerikanen. Juist ook, omdat Europa een potentieel doelwit is van terroristen’, meent Boekestijn.
Hoezeer er ook iets voor het betoog van Boekestijn te zeggen kon zijn, Maarten van Rossem bestreed de woorden van zijn collega fel. ‘Boekestijn gelooft de leugens van de Amerikanen en maakt zich daardoor medeschuldig aan het verkeerd inlichten van de Nederlandse bevolking’, vond Van Rossem. De Amerika-deskundige verweet de Amerikanen een ‘vies’ spelletje te spelen. ‘Amerika heeft 11 september aangegrepen om alles wat zij nog op de agenda hebben staan, te rechtvaardigen’, gaf Van Rossem aan. In zijn optiek gaat het de Amerikanen namelijk niet alleen om ‘de strijd tegen het terrorisme’, maar vooral ook om het koesteren van hun superioriteit. De Verenigde Staten zouden volgens Van Rossem na de Koude Oorlog een belangrijk besluit hebben genomen. ‘Ze wisten verdomd goed dat ze de enige overgebleven supermacht waren, maar bovenal dat ze het tegen elke prijs wilden blijven. Daar is het gehele buitenlandse beleid van Amerika op gebaseerd’, stelde Van Rossem vast.
Boekestijn bleek zich in de aula van de hogeschool in het hol van de leeuw te bevinden. Veel bijval kreeg hij niet van zowel Arabist Youssef Azghari als filosoof Verwey.
Azghari: ‘Het thema van dit debat toont precies aan waar het wereldprobleem zit. De titel van het debat luidt: ‘Amerika en de wereld’, maar eigenlijk zou het ‘de wereld en Amerika’ moeten zijn.
Verwey’s grootste bezwaar van het buitenlandse beleid van de Verenigde Staten is dat dit land nooit bereid is te luisteren naar argumenten van anderen. ‘Het ontbreekt ze aan zelfkritiek. In plaats daarvan zaaien ze met hun verdeel- en heerspolitiek een tweestrijd in Europa. Met als enige doel een supermacht te blijven.’
Wanneer de Amerikaanse leider onderwerp van gesprek wordt, laat Maarten van Rossem duidelijk blijken geen voorstander van Bush te zijn. ‘Het is geen domme man, maar hij is wel heel simpel. Bovendien is het iemand die heel agressief is tegen mensen die niet simpel denken. Zijn hersens zijn niet dusdanig dat ze ook maar enige complexiteit aan kunnen’, sneerde Van Rossem.
Arend Jan Boekestijn was was milder over Amerika’s republikeinse leider. ‘Ik denk dat Van Rossem de enorme impact die 11 september heeft gehad op de Amerikanen ernstig heeft onderschat. Het is niet voor niets dat zelfs een groot deel van de democraten Bush achtera