De kosten die gemoeid zijn met het ‘fraude’-onderzoek van de commissie Schutte zullen de 100 miljoen euro benaderen. Dat berekent Norbert Verbraak, bestuursvoorzitter van Fontys Hogescholen en vice-voorzitter van de HBO-raad.
De commissie is in opdracht van staatssecretaris Nijs op zoek naar onterechte bekostiging van het hoger onderwijs en beroepsonderwijs via gesjoemel met inschrijvingen. De directe kosten van het onderzoek worden inmiddels geschat op het twee- tot drievoudige van de aanvankelijk begrote 3,3 miljoen euro. De staatsecretaris heeft in de Tweede Kamer aangekondigd dat de onderwijsinstellingen zelf daarvoor de rekening mogen betalen.
Dat zijn niet de enige kosten die de instellingen maken, want zij moeten een groot deel van het onderzoeksmateriaal zelf aanleveren. In het HBO-Journaal van deze maand rekent Verbraak voor, dat voor elke miljoen die de commissie aan het hbo besteedt, de sector daar twee miljoen tegenover moet stellen. Hij houdt er rekening mee dat men op zoek is naar strafbare feiten. ‘Dat betekent dat wij advocaten aan het inhuren zijn. En we weten allemaal wat voor tarieven die hebben. Ik verwacht dat de totale kosten in de richting van de 100 miljoen zullen gaan. Dat is allemaal onderwijsgeld. En wie wordt daar beter van? Allen de ingehuurde advocaten en accountants.’
Van diverse klanten is de commissie Schutte bekritiseerd vanwege haar taakopvatting. De commissie wil niet alleen nagaan in hoeverre instellingen gerommeld hebben met het opgeven van inschrijvingen voor bekostiging, maar ook hoe ze hun geld hebben besteed. Daar heeft de commissie niets mee te maken, menen de hogescholen en universiteiten.
In het HBO-Journaal krijgen zij uit onverdachte hoek steun voor hun kritiek. Kamerlid Jacques Tichelaar (PvdA) heeft tot nu toe de aanpak van de ‘hbo-fraude’ door het ministerie steeds als onvoldoende gekwalificeerd. Maar de commissie Schutte gaat volgens hem juist veel te ver door ook de uitgaven van de instellingen te willen onderzoeken: ‘Wij hebben gezegd dat we de onderste steen boven willen. Maar dan bedoelen we: de onderste steen van het frauduleus handelen. De commissie doet nu onderzoek naar de besteding van de instellingen. Dat staat ver af van de oorspronkelijke doelstelling. Zo kan ik ook wel tien miljoen over de balk smijten.’
Tichelaar, die in plaats van de onderzoekscommissie liever het veel krachtiger middel van een parlementaire enquête had gezien, heeft weinig waardering voor de aanpak van Schutte en de zijnen: ‘De start van het onderzoek heeft geen klimaat geschapen waarin de instellingen zeggen: komt u toch binnen. En dat heeft de commissie over zichzelf afgeroepen.’ (FG)
Punt. Of had jij nog wat?