Opleidingen die niet door de accreditatie komen, moeten een reële overlevingskans krijgen, vindt vice-voorzitter Olchert Brouwer van de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie. De bepaling dat afgewezen opleidingen twee jaar lang geen nieuwe studenten mogen inschrijven, moet volgens hem worden geschrapt.
Volgens Brouwer is het vrijwel uitgesloten dat de opleiding zo’n periode overleeft. ‘Het is te vergelijken met een arts die zijn anorexiapatiënt wil laten aansterken door haar te verbieden voedsel tot zich te nemen.’
Brouwer pleitte er tijdens Nationale Accreditatiecongres (24 maart) voor dat afgewezen opleidingen – net als in Vlaanderen – een tijdelijke erkenning krijgen, zodat de opleiding haar rechten en haar bekostiging vooralsnog behoudt. Die worden pas afgenomen als de opleiding er ook in tweede instantie niet in slaagt om te worden geaccrediteerd.
Hij is niet bang dat tijdelijke erkenning van afgewezen opleidingen tot een verwatering van het accreditatiesyteem leidt. De kans daarop is in zijn ogen juist groter als een opleiding onmiddellijk na een negatief accreditatiebesluit vleugellam en dus kansloos wordt gemaakt. De druk op de NVAO om de kwaliteitseisen te verlagen zou dan immers hoog oplopen.
Houdt de NVAO de rug desondanks recht, dan gaan er opleidingen ten onder die met enige inspanning te redden waren geweest. Ook dat vindt Brouwer onaantrekkelijk, want: ‘Het gaat er niet om een ravage aan te richten, het gaat erom de kwaliteit van het hoger onderwijs te waarborgen en het verlangen te prikkelen om die te blijven verbeteren.’
Bij de IDM-opleiding in Breda weet men uit eigen ervaring hoe moeilijk het is om twee jaar lang geen nieuwe studenten te mogen inschrijven. De voormalige bibliotheekopleiding draaide in 1999 zo slecht en het aantal studenten was zo laag dat de toenmalige Hogeschool Brabant besloot tot een grondige herstructurering van de opleiding. De opleiding werd ondergebracht in de nieuwe Academie voor Ict en Management, en mocht tijdens de reorganisatie twee jaar lang geen nieuwe studenten aannemen; eerst moest alles weer tip-top in orde zijn. ‘In feite was het een soort bezinningsfase waarin we een pas op de plaats maakten’, zegt docente Marga Jacobs.
De beslissing om geen nieuwe studenten toe te laten had grote gevolgen, die tot op de dag van vandaag voelbaar zijn. ‘Het zet een knip in alles. Je moet aan iedereen uitleggen waarom je geen nieuwe studenten toelaat, je kunt twee jaar lang geen contacten opbouwen met alumni, met het beroepenveld, met je stageadressen. Nu nog wordt ons regelmatig gevraagd of we nog wel bestaan.’
De instroom kwam in 2001 met horten en stoten weer op gang. Met name de voltijdstudenten konden de weg naar de opleiding – die bovendien van Tilburg naar Breda verhuisde – maar mondjesmaat vinden.
Jacobs onderschrijft Brouwers stelling dat opleidingen die twee jaar geen nieuwe studenten inschrijven een zeer kleine overlevingskans hebben. ‘In ons geval was het de beslissing van de eigen hogeschool, die bereid was fors in onze toekomst te investeren. Maar anders was het heel moeilijk geworden.’
De universiteiten en hogescholen steunen het pleidooi van Brouwer in grote lijnen. De HBO-raad plaatst wel de kanttekening dat de wetgeving op dit punt niet een-twee-drie is aangepast. Overigens vindt de raad dat de NVAO bij de beoordeling meer rekening moet houden met de verbeterplannen die de opleidingen indienen en niet alleen een momentopname van de kwaliteit moet maken. (HC/HOP)
Punt. Of had jij nog wat?