‘Levenskwaliteit niet afhankelijk van economische groei’

‘De mening dat het profijt van onderwijsinvesteringen alleen aan de betrokkenen zelf toevalt is aan herziening toe. Het is duidelijk dat ook de samenleving als geheel belang heeft bij hogere onderwijsinvesteringen.’ Dat stelt professor Henriëtte Maassen van den Brink in de Kohnstammlezing, die zij op vrijdag 26 maart jongstleden uitsprak.
Volgens Maassen van den Brink staat een hoger opgeleide beroepsbevolking garant voor minder criminaliteit en een fysiek gezondere samenleving.

Daarnaast geldt natuurlijk dat een hogere opgeleide beroepsbevolking bijdraagt aan de technologische ontwikkeling van Nederland en Europa.
Ten aanzien van de concurrentiepositie van Europa zou het er niet veel toe doen. Volgens Maassen van den Brink verandert er in de komende tien jaar niets aan de economische krachtsverhouding tussen de Verenigde Staten en Europa. Europa zou zelfs verder achterop kunnen raken.
De Lissabon-doelstelling – De Europese kenniseconomie moet in 2010 de VS voorbij kunnen streven – lijkt een utopie. Maassen van den Brink wijst er fijntjes op dat de Amerikaanse economie in de periode tussen 1989 en 2003 in elf van de vijftien jaren sneller groeide dan die van de EU. Ook de werkgelegenheid steeg de afgelopen jaren in de VS sneller dan in Europa.

Op het gebied van innovatie laten de verhoudingen eenzelfde beeld zien. Investeringen blijven achter, en eigenlijk scoort Europa alleen beter als het gaat om afgestudeerde bèta’s. Bij de EU is dit probleem overigens erkend: oud-premier Wim Kok gaat onderzoeken wat er moet gebeuren om de Lissabon-agenda weer op de rails te krijgen.
Volgens Maassen van den Brink is er overigens niet echt een probleem. Zij ziet een verschil in de welvaartsbeleving van de continenten. Waar die in Amerika wordt gemeten via de consumptie en de hoogte van het inkomen, is de welvaart van de Europeanen vooral af te lezen aan de grote hoeveelheid vrije tijd.

Volgens Maassen van den Brink hoeft er ook helemaal geen verband te bestaan tussen het niveau van de levensstandaard en de groei van de economie. ‘Een hogere kwaliteit van leven kan ook worden bereikt door betere gezondheid, een langere levensverwachting en door meer veiligheid en samenhang in de samenleving.’ (TdO/HOP)