Ook opleidingen van commerciële onderwijsaanbieders, zoals de LOI en Nyenrode, moeten voor bekostiging in aanmerking kunnen komen. De overheid zou het gesloten onderwijsbestel ‘meer, maar niet volledig’ moeten openbreken.
Dat adviseert de Onderwijsraad in het advies ‘Ruimte voor nieuwe aanbieders in het hoger onderwijs’, dat deze week is verschenen. De raad pleit ervoor om het principe van ‘aangewezen instellingen’ af te schaffen. Niet de instelling, maar de opleiding moet bekostigd worden.
Het is een ‘delicate kwestie’, aldus een woordvoerder. Een open bestel zou immers een paar nadelen kunnen hebbben, zoals versnippering van het onderwijsbudget en kapitaalvernietiging bij het verdwijnen van bestaande opleidingen. Om zulke zaken te voorkomen, stelt de raad ‘gereguleerde toetreding’ van commerciële opleidingen voor. Niet alleen zouden de nieuwe opleidingen geaccrediteerd moeten zijn door de NVAO, maar ook zou de overheid op ‘doelmatigheid’ moeten toetsen. Zo kan de poort dichtblijven wanneer er te veel dezelfde opleidingen komen of als het budget te klein zou zijn.
Het advies komt niet uit de lucht vallen. Al vanaf de onderhandelingen over het GATS-verdrag (General Agreement on Trade in Services) van de wereldhandelsorganisatie staat de scheiding tussen publiek en privaat onderwijs ter discussie. Het verdrag, dat internationale vrijhandel regelt in de dienstensector, zou ook voor onderwijs gaan gelden. Wat gebeurt er als de grote commerciële instellingen uit het buitenland hier hun filialen komen oprichten, vroegen de tegenstanders zich af. Komen die dan ook in aanmerking voor bekostiging? Verhitte debatten volgden.
Maar wat de raad voorstelt, is nog lang geen verregaande vrijhandel. De overheid houdt in deze voorstellen de hand op de rem. Bovendien stelt de raad voor om eerst in een paar sectoren te experimenteren. Als het openbreken van het bestel onbedoelde effecten heeft, kun je altijd nog terug.
Uit het onderzoek van de raad blijkt dat commercieel en bekostigd onderwijs beide hun plus- en minpunten hebben. Zo blijken de bekostigde instellingen vooral goed in het vernieuwen van de onderwijsmethodiek en de ontwikkeling van nieuwe vakken. De niet-bekostigde aanbieders zijn vooral goed in het aanboren van nieuwe doelgroepen, maatwerk en e-learning. Bovendien letten ze beter op studierendement dan de commerciële.
Volgens de raad vullen commercieel en niet-commercieel onderwijs elkaar goed aan. De raad hoopt dat door het openbreken van het bestel meer studenten op de juiste plaats terecht zullen komen. Ze krijgen bijvoorbeeld de kans om maatwerkopleidingen te volgen tegen een redelijke prijs. (BB/HOP)
Punt. Of had jij nog wat?