Terug naar overzicht

Schutte oogst felle kritiek, maar ook lof

Een hutspot. Zo noemt de HBO-raad het rapport Schutte. Want fraude en goedbedoelde misstappen staan ten onrechte door elkaar, meent de raad.

Maar volgens collegevoorzitter Pim Breebaart van de Haagse Hogeschool heeft Schutte het ‘heel goed gedaan’. Een paar reacties.
Hoe zal het kabinet op het gevoelige rapport Schutte reageren? Moeten de hogescholen inderdaad de volle 43 miljoen op tafel leggen, zoals de christenpoliticus graag zou zien? Dat zou onder meer het faillissement betekenen voor de Hogeschool Zeeland, die volgens Schutte bijna 12 miljoen aan het Rijk moet terugbetalen.
Maar sommigen betwijfelen of Nijs inderdaad al het geld terug zal vorderen. Bijvoorbeeld Marcel Wintels, bestuursvoorzitter van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen: ‘Wat Zeeland deed, was niet illegaal, maar wellicht onwenselijk’, zegt hij. ‘Aan de ene kant heb je de harde fraude: de carrousel van spookstudenten, dubbele inschrijvingen enzovoorts. Dat vraagt om hard ingrijpen. Dat geld zouden de hogescholen direct moeten terugbetalen – en dat is zelfs al grotendeels gebeurd (na het zelfreinigend onderzoek in 2002 – red.). Aan de andere kant heb je de onduidelijkheid in regelgeving rondom verkorte studieprogramma’s, internationalisering en masteropleidingen. Dat is een grijs gebied met onheldere regelgeving, waar het ministerie zelf niet duidelijk over is geweest. Die twee dingen had Schutte niet op een hoop moeten vegen’, aldus Wintels. Dat is ook waarom de HBO-raad van ‘hutspot’ spreekt.

Met andere woorden: iedereen is het erover eens dat niet alles in de haak was. Zo maakte de Technische Hogeschool Rijswijk gebruik van de zogeheten Antillenroute, waarbij vrijwel geen onderwijsprestatie is geleverd. ‘En dat kan gewoon niet’, vindt Pim Breebaart van de Haagse Hogeschool, onder wiens hoede Rijswijk tegenwoordig valt.
Een ‘heel ander verhaal’ vindt Breebaart de 1,8 miljoen euro die is gestoken in ‘heel goed en degelijk onderwijs’ voor 371 studenten in een zogeheten ’topjaar’ dat niet in het opleidingsregister stond. ‘Dat betrof een grijs gebied.’

Ook de Hogeschool van Amsterdam maakt een onderscheid tussen harde fraude en grijs gebied. De HvA gaat daarom niet in discussie over de drie miljoen euro die ten onrechte is opgestreken in de zogeheten ‘Vlaamse carrousel’, waarbij studenten werden rondgepompt tussen diverse hogescholen. ‘Dat geld wordt zonder morren terugbetaald.’ Maar over de maatwerktrajecten verschillen Schutte en de HvA van mening.

De grote jongens laten overigens weten dat de hoge bedragen niet hun einde zouden betekenen. Dat ligt natuurlijk anders in Zeeland, want daar staat een kleine hogeschool. En kleine instellingen zijn ‘kwetsbaar’, zoals bestuursvoorzitter Wintels van de HAN het uitdrukt.
Wintels: ‘Als Zeeland niet meer de internationale markt op mag – met alle overbekostiging die daarbij komt kijken – dan is zo’n kleine hogeschool op die plek niet levensvatbaar. De provincie zou de school misschien met subsidie overeind kunnen houden vanwege het ‘regionale belang’, maar dat is een dood spoor. Bij faillissement ontkomt de Hogeschool Zeeland niet aan overname door een grote concurrent. Die betaalt dan de plussen en minnen. We zouden in Nederland sowieso maar zo’n tien grotere hogescholen moeten hebben. Kleine hogescholen zijn te kwetsbaar en kunnen nooit de kwaliteit bieden die een grote school kan bieden.’
Zou de HAN bereid zijn een filiaal in Zeeland te openen? ‘Dat is wel een aantrekkelijke gedachte. Een speerpunt in Zeeland is geen gek idee, vooral niet in de zomer, als het mooi weer is.’

Zo ver is het nog niet, want de juristen lopen zich al warm. Niet alleen sleept de Hogeschool Zeeland Schutte voor het gerecht, maar ook de andere hogescholen – zoals de HvA – hebben aangekondigd om onrechtvaardige terugvorderingen voor de rechter aan te vechten. Zal Nijs zin hebben in lange, dure procedures over schimmigheden?
Iets minder dan de helft van de 43 miljoen is te wijten aan ondubbelzinnige fraude. Maar Nijs ka

Punt. Of had jij nog wat?

Meer lezen?