Minister Van der Hoeven krijgt zelf de kans orde op zaken te stellen op het ministerie van Onderwijs.
De chaos op het departement was voor de PvdA aanleiding om met een parlementair onderzoek te schermen, en de SP dacht al aan een enquête. Maar de minister is al volop aan het puin ruimen, en overtuigde de Tweede Kamer van haar intenties.
En dat was nodig, want de minister had in het debat van gisteren veel uit te leggen. De Tweede Kamer is geschokt over de negatieve spiraal waarin het departement is terechtgekomen. Kregen de oppositiepartijen onlangs nog een anonieme brief van ambtenaren die spraken van een graaicultuur, afgelopen weekend stond er een groot stuk in NRC-Handelsblad waarin oud-ambtenaren spreken van een gebrek aan leiding en een groot verloop in de top.
Daarnaast raakten vier ambtenaren, inclusief voormalig directeur-generaal hoger onderwijs Jan Vrolijk in opspraak door de ‘Jamby-affaire’. En als klap op de vuurpijl stapte staatssecretaris Nijs vorige week op nadat zij zich in een interview kritisch had uitgelaten over de loyaliteit van haar ambtenaren en haar werkrelatie met minister Van der Hoeven.
Dat dit laatste de Kamer nog altijd niet lekker zit, werd de minister nog eens duidelijk gemaakt. Want al dat geruzie gaat ten koste van het beleid, vindt de VVD. Ook oppositiepartij PvdA maakt zich zorgen over het beleid. ‘Mensen gaan zich toch afvragen wat er eigenlijk op dat ministerie gebeurt’, aldus woordvoerder Mariëtte Hamer. CDA’er Jan de Vries trachtte Van der Hoeven uit de wind te houden. Onder meer door er op te wijzen dat de bestuurscultuur op Onderwijs niet is veroorzaakt door Van der Hoeven, maar toch vooral door haar Paarse voorgangers.
Van der Hoeven gaf op haar beurt toe dat er een hoop misgaat op het ministerie, maar dat ze er alles aan doet om de organisatie door te lichten en aan te pakken. Zo heeft de bewindsvrouw het mes gezet in het woud van regels en werkt ze samen met de ambtelijke top aan herstel van de hiërarchie, waarbij de directeuren-generaal meer te zeggen krijgen over hun afdelingen. De vermeende graaicultuur wordt onderzocht door een extern adviesbureau en de Algemene Rekenkamer. Daarnaast is er een interne klokkenluidersregeling en werd oud minister van Justitie Job de Ruiter aangesteld als tijdelijk vertrouwenspersoon.
De samenstelling van die ambtelijke top is de laatste jaren nogal eens gewijzigd, maar de minister vindt het verloop niet heel erg verschillen met dat bij andere departementen. Bovendien ging een flink deel van de topambtenaren die opstapten met pensioen. ‘Natuurlijk zou je van sommigen graag zien dat ze wat langer bleven, maar er zijn er natuurlijk ook die al veel te lang op een plek zitten.’
Het verhaal dat de vertrokken ambtenaren meteen weer terugkeren als duurbetaalde consultant durfde de minister niet naar het rijk der fabelen te verwijzen. Wel liet ze weten dat het in de toekomst niet meer zal voorkomen. (TdO/HOP)
Punt. Of had jij nog wat?