Kabinet wil ’trage’ studenten straffen

Studenten die meer dan een jaar studievertraging oplopen gaan daar voor boeten. Letterlijk, want staatssecretaris Rutte wil hun collegegeld drastisch verhogen naar maximaal 6500 euro. Belangenorganisaties leveren stevige kritiek op het plan.
Volgens een woordvoerder van het ministerie van OCW staat het kabinet eensgezind achter het uitgelekte plan, dat pas na Prinsjesdag in zijn samenhang bekendgemaakt wordt. Hij benadrukt dat het niet gaat om een bezuiniging, maar om een prikkel om studenten sneller te laten studeren.

Het mes snijdt aan twee kanten, want het geld dat de collegegeldverhoging oplevert zal gebruikt worden voor de financiering van een nieuw studiefinancieringsstelsel dat studenten meer leenmogelijkheden biedt. Ook dat moet leiden tot een hoger studietempo, aangezien studenten dan minder naast hun studie hoeven te werken. Kortom, de ’trage’ student moet bloeden ten behoeve van degenen die hun opleiding netjes op tijd afronden.
Verkorting van de studieduur moet de instroom van kenniswerkers op de arbeidsmarkt versnellen. Volgens de woordvoerder loopt Nederland daarin achter bij het buitenland. Bovendien noemt hij het ‘redelijk’ dat de overheid studies tot een jaar na de officiële cursusduur subsidieert, maar dat studenten daarna de kostprijs gaan betalen. Die kostprijs bedraagt gemiddeld 6500 euro per jaar. Universiteiten en hogescholen zouden vrij zijn het collegegeld van trage studenten zelf te bepalen, tot een maximum van 6500 euro.

Het plan van Rutte maakt deel uit van een nog geheime notitie. Daarin staan de complete plannen voor de lang verwachte nieuwe opzet van de studiefinanciering en de bekostiging. OCW wil nu alleen kwijt dat het begrip leerrechten daarin een centrale rol speelt en dat de instellingen per half jaar bekostigd worden. Dat moet tot meer vraagsturing leiden en tot onderwijsinstellingen die elkaar op kwaliteit beconcurreren. De details worden pas in oktober bekendgemaakt.

Er is nu al stevige kritiek op het collegegeldplan. De kamerfractie van regeringspartij D66 ziet er niets in. Kamerlid Lambrechts denkt dat het hoger onderwijs veel studenten gaat mislopen die eerder afhaken, of helmaal niet meer aan een opleiding beginnen. Voor de fracties van de andere regeringspartijen, VVD en CDA, is het voorstel van Rutte wel bespreekbaar, al vinden de onderwijsspecialisten het bedrag van 6500 euro aan de hoge kant.
Universiteitenvereniging VSNU heeft grote bezwaren tegen het plan van Rutte. “In plaats van éénmaal zullen inschrijvingsgegevens straks tweemaal per jaar moeten worden doorgegeven. Dat leidt tot veel hogere administratieve lasten en meer kans op fouten”, aldus een woordvoerster.
De Landelijke Studenten Vakbond LSVb wijst erop dat de gemiddelde studieduur 5,6 jaar bedraagt, zodat de meeste studenten met de verhoging zullen worden geconfronteerd. Bovendien zouden financiële prikkels om sneller te studeren niet werken.
Ook voorzitter Madelein Hofmijster van het Interstedelijk Studenten Overleg ISO heeft daar sterke twijfels over. Zij vindt de maatregel ‘heel extreem’, en wijst erop dat studievertraging ook het gevolg kan zijn van gebrekkige studiebegeleiding. Verder is ze bang dat het studenten zal afschrikken actief te worden op sportief, bestuurlijk en cultureel gebied. (OvB,HC/HOP)