Als alle plannen van het kabinet doorgaan (tegen sommige plannen hebben zelfs de regeringspartijen CDA en D66 bezwaar), wat verandert er dan voor studenten?
1. Hoger collegegeld. De regering wil je honderd euro per jaar meer laten betalen, dus 1576 in plaats van 1476 euro. Geen punt, zegt de regering, want dat verschil kun je gewoon bijlenen. Rentedragend natuurlijk. Uiteindelijk eindig je je studie dus met een iets hogere schuldenlast. Tenzij je nog meer gaat werken naast je studie, of verder bezuinigt op je toch al spaarzame uitgaven.
2. Minder niet-EU studenten. Universiteiten en hogescholen hebben de laatste jaren flink hun best gedaan studenten uit China en andere landen buiten de EU te halen. Dat leverde ze evenveel subsidie (bekostiging) op als voor Nederlandse studenten, en extra veel collegeld. Kassa dus, en mooie doelstellingen als internationalisering en de kenniseconomie lijken er ook mee gediend. Helaas blijkt er veel kaf onder het koren te zitten, zoals Chinezen die amper Engels spreken. Dat komt het onderwijs niet ten goede. Nu de regering de bekostiging voor deze studenten wil afschaffen, en alleen ‘de besten’ wil selecteren via een beurzenstelsel, zal dat dus minder irritatie en vertraging in werkcolleges opleveren. Gezien het beperkte budget voor die beurzen zullen er wel veel minder niet-EU studenten komen. Dus wie houdt van een exotische sfeer in de collegebanken heeft pech.
3. Minder dertigplussers. Als je nu studeert heb je hier geen last van, ook niet als je nu 29 bent. De regering wil alleen de bekostiging stopzetten voor wie op of na zijn dertigste nog aan een studie wil beginnen. Je oudere broer of zus bijvoorbeeld, die eindelijk inziet dat een hbo- of wo-diploma toch handig kan zijn om een (betere) baan te vinden. Een enkeling zal zijn studie door zijn baas kunnen laten betalen, zoals de staatssecretaris zo optimistisch betoogt. Maar welke werkgever gaat investeren in een deeltijdstudie filosofie of sociologie? Een aantal van deze opleidingen denkt het zonder deze ’tweedekansers’ niet te redden. En dat gaat ook ten koste van jou als dertigminner.
4. Bekostigde masterstudie voor hbo’ers. Hoera, er schuilt tussen alle misère ook een lichtpuntje! Afgestudeerde hbo-studenten houden de mogelijkheid om voor een normaal collegegeld een masterstudie op de universiteit te volgen. Staatssecretaris Nijs wilde dat afschaffen (‘geen tweede studie’), zodat je als voormalig hbo’er een torenhoog (kostendekkend) collegegeld zou moeten betalen. Rutte steekt hier dus een stokje voor.
5. Sneller studeren. Al dat getreuzel van trage studenten is nodeloos duur, vindt Rutte. Een systeem met halfjaarlijkse leerrechten moet hier een eind aan maken. Dat heeft voor- en nadelen voor jou als student. Je krijgt maximaal één jaar uitloop bovenop de officiële studieduur. Doe je toch langer over je studie, dan mag dat, maar moet je alles uit eigen zak betalen, want de opleiding krijgt geen bekostiging meer voor je. Opschieten geblazen dus. Daar staat tegenover dat je je leerrechten kunt verzilveren waar je wilt. Bevalt een opleiding niet, dan kun je per half jaar besluiten over te stappen naar een andere hogeschool of universiteit. Je ‘oude’ instelling raakt dan de bekostiging voor jou kwijt. Dat betekent voor de instellingen een belangrijke prikkel om te zorgen dat je tevreden bent over je studie. In jargon: meer vraagsturing. Dat is iets waar studentenbonden al jaren voor pleiten. (OvB/HOP)
(Foto: Hans Stakelbeek
Klik voor vergroting)
Punt. Of had jij nog wat?