Het persbericht van Fontys Hogescholen leek zo veelbelovend: een hbo-student had voor een grote wiskundige doorbraak gezorgd die hem op één lijn bracht met de allergrootste klassieke wiskundigen. Maar de vreugde duurde kort.
Op de middelbare school leren scholieren de abc-formule. Daarmee kunnen ze de nulpunten van een parabool berekenen. Een parabool is een ‘veelterm van de graad twee’. Het gaat dan om vergelijkingen van de vorm ax2+bx+c=0. Eeuwenlang hebben wiskundigen zich afgevraagd of je voor vergelijkingen van een hogere graad, met bijvoorbeeld x3 of x492, zo’n zelfde formule kunt vinden.
In september 2004 leek het er even op. Fontys-student toegepaste natuurkunde Geert-Jan Uytdewilligen beweerde dat hij, na twee jaar puzzelen, een soort abc-formule had gevonden waarmee de nulpunten van iedere willekeurige veelterm (polynoom) konden worden berekend. Hoewel er nog geen peer review op het artikel was losgelaten, zette Fontys Hogeschool Eindhoven zijn student al in het rijtje ‘Grote Wiskundigen’ zoals Gardano, Ferrari en Galois.
‘In 1813, 1824 en 1832 is er door Ruffini, Abel en Galois bewezen dat er geen algebraïsche formule bestaat waarmee je van iedere polynoom met een graad van vijf of hoger de nulpunten kunt berekenen’, zegt professor Frans Oort van de Universiteit Utrecht. ‘Natuurlijk kun je van veel vergelijkingen de oplossing vinden, maar dat kun je niet altijd met dezelfde formule doen. Wat je wel kunt doen, is een algemene methode vinden om de nulpunten mee te benaderen. Maar dat is iets heel anders en dat is ook al veel eerder gedaan.’
‘Als dit de eerste aanzet voor een scriptie was, zou ik erg enthousiast zijn’, aldus Oort. ‘Dan zou ik het stuk woord voor woord met de student doornemen en dan zou hij het moeten vergelijken met andere methodes, die al bekend zijn. Er is over dit onderwerp al heel veel geschreven. Dan zou ook kunnen blijken of de methode die Uytdewilligen voorstelt, inderdaad nieuwe aspecten bevat.’ (HOP/BB)
Punt. Of had jij nog wat?