Het plan van staatssecretaris Rutte om studenten via financiële sancties sneller te laten studeren ontmoette bijval in veel speeches bij de opening van het studiejaar. Maar over dertigplussers en buitenlandse studenten denken de instellingsbestuurders anders.
Collegevoorzitter Pim Breebaart (Haagse Hogeschool) pleit voor een veertigurige studieweek. ‘Het zou voor de kwaliteit van de studie beter zijn als studenten minder gaan werken en meer gaan studeren. Dat kan als de ouders meer bijdragen of als de studenten meer gaan lenen. Dat laatste kan, immers de Nederlandse student leent veel minder ten behoeve van zijn studie dan zijn collega’s in de rest van Europa. Het zou de kwaliteit van de studie zeker ten goede komen.’
Zijn collega Yvonne van Rooy (Universiteit Utrecht) meldde gisteren: ‘Studenten moeten de motivatie en inzet hebben om serieus te studeren en daaraan voldoende tijd te besteden. De lat mag bij een aantal opleidingen best hoger gelegd worden. Ook voor studenten geldt dat wie het druk heeft zijn tijd efficiënter indeelt en beter presteert.’
Rutte kan dus op bijval rekenen wat de aanpak van trage studenten betreft. Maar als het gaat om het staken van bekostiging voor dertigplussers liggen de kaarten anders. Met name vanuit het hbo is de kritiek flink. Frans Leijnse, frontman van de HBO-raad, noemt het een wijdverbreid misverstand dat hoger onderwijs alleen voor 19-jarigen bedoeld is. ‘Het niet bekostigen van 30-plusstudenten is de perfecte manier om in Europa verder achterop te raken. In het Verenigd Koninkrijk wordt bijna 400 miljoen euro geïnvesteerd in de ondersteuning van adult learners.’
Bijval krijgt Leijnse vanuit de ‘reuzen’ in het hbo: zowel Norbert Verbraak (Fontys Hogescholen) als Jos Elbers (Inholland) vinden snijden in de bekostiging van de oudere student onverstandig. Verbraak maakt bezwaar tegen het beeld van de oudere flierefluiter, die op kosten van de staat op een opleiding rondhangt. ‘Wie rondkijkt ziet mensen die vaak al hebben gewerkt en alsnog een opleiding volgen om een draai aan hun carrière te geven. Vaak in deeltijd, met een baan.’
Volgens Inholland-baas Elbers kiest Rutte ‘een volstrekt arbitraire leeftijd om aan de bezuinigingsdrift van minister Zalm te voldoen. Tweedekansonderwijs is van grote waarde. Volgens het kabinet moet het bedrijfsleven voor de dertig-plusstudenten betalen. Maar in de huidige economisch slechte tijden zijn de marges in het bedrijfsleven smal.’
Nog meer weerstand dan deze maatregel wekt het voorstel om studenten van buiten de EU niet meer te bekostigen. Universiteiten in andere Europese landen hebben gemiddeld vijf procent buitenlanders onder hun studenten. In Nederland gaat het om slechts drie procent, en dat moet niet minder worden.
Ook al kondigde de staatssecretaris gisteren bij de Universiteit van Amsterdam aan tien miljoen euro extra beurzengeld voor buitenlandse toppers te willen reserveren en het bètaonderwijs te zullen ontzien, collegevoorzitter Dijkhuizen van Wageningen Universiteit spreekt van een donkere wolk die zich boven het Nederlandse hoger onderwijs samenpakt. Ook voorzitter Lundqvist van de TU Eindhoven waarschuwde: ‘Zonder studenten van buiten de EU kunnen wij niet voldoen aan de behoefte van de regionale industrie aan technologische onderzoekers en ontwerpers.’ (TdO/HOP)
Punt. Of had jij nog wat?