Op hogescholen en universiteiten heeft het tumult rond de moord op Theo van Gogh niet geleid tot verdeeldheid onder studenten. In discussies en debatten bleken islamitische en andere studenten juist eensgezind in hun afschuw van het geweld.
Besturen van instellingen zien daarom geen aanleiding op te roepen tot waakzaamheid tegen eventuele radicalisering van islamitische studenten.
De Vrije Universiteit zegt geen paranoia te willen kweken. ‘We moeten elkaar niet gek maken’, zegt een woordvoerster namens het collegebestuur. Dat betekent niet dat de VU alertheid niet nodig zou vinden. ‘Maar de overheid heeft daar al toe opgeroepen. Wij gaan uit van de eigen verantwoordelijkheid van studenten en personeel.’ Het bestuur van de Erasmus Universiteit Rotterdam laat weten jaarlijks contact te hebben met de AIVD. ‘Maar wij zijn geen opspoorders. Bovendien zijn er geen spanningen geconstateerd.’
Hetzelfde geluid klinkt in het hbo. De Hogeschool van Utrecht besteedde al aandacht aan de interculturele dialoog, zoals met de openbare cursus ‘tussen dom en moskee’. Een woordvoerder ziet geen reden voor nieuw beleid, maar gaat wel een paar mensen in de organisatie praten. ‘We moeten de vinger aan de pols houden. Het zou zonde zijn als we achteraf constateren: we hebben zitten slapen.’
In de pers dook het bericht op dat moordverdachte Mohammed B. op de Hogeschool InHolland in Diemen had gestudeerd, maar de instelling is zich daar niet van bewust. ‘Wij kennen zijn achternaam niet eens, dus we kunnen dat niet nagaan’, zegt een woordvoerder. Ook bij zijn mega-hogeschool zijn geen meldingen van problemen, noch plannen om op te roepen tot waakzaamheid. Wel gaat hij met de nieuwe lector voor publieke meningsvorming praten over het organiseren van debatten.
De Vrije Universiteit heeft maandagavond al een debat georganiseerd. Iedereen sprak zich daar eensgezind uit tegen de moord. Hoogleraar Soeteman benadrukte het verschil tussen recht en moraal. Zo werd imam El Moumni door de rechter vrijgesproken voor het doen van anti-homo uitspraken, maar gebiedt de moraal je af te vragen of je wel alles moet zeggen. Dat geldt ook voor beledigende uitspraken als van Van Gogh.
Het bestuur van de VU riep per email alle studenten op deel te nemen aan een manifestatie in het Oosterpark op de dag van de crematie van Theo van Gogh. Onder de kop “Verbondenheid tussen West en Oost” schreven de islamitische organisatoren: ‘Deze bijeenkomst biedt niet alleen ruimte om de schok gezamenlijk te verwerken, maar ook om op te roepen waakzaam te zijn tegen extremisme en op te roepen tot tolerantie.’
Uiteraard laten ook islamitische studentenorganisaties zich niet onbetuigd. De landelijke Studenten Unie Nederland (SUN) heeft op zijn website een oproep van derden geplaatst om uit protest tegen de moord op zoveel mogelijk websites in Nederland een tekst van Theo van Gogh of van een andere bedreigde publieke figuur, zoals Ayaan Hirsi Ali, te plaatsen. ‘Dat betekent niet het onderschrijven van de inhoud. Het is wel een signaal dat het recht op vrijheid van meningsuiting voor iedereen standvastig moet worden verdedigd.’ Overigens heeft de website van SUN zelf nog geen gevolg gegeven aan de oproep. De vereniging wil de kloof tussen moslims en niet-moslims verkleinen, en organiseert daartoe deze week een bijeenkomst over de betekenis van ramadan en over de dood van Theo van Gogh. Binnenkort volgt een dialoog met joodse en christelijke studentenverenigingen.
SUN-voorzitter Rasit Yildirim, zelf student op de Hogeschool van Amsterdam, merkt op zijn hogeschool niets van een negatieve sfeer. ‘Velen zijn na de moord wel angstig en teleurgesteld. En er zijn discussies, maar de toon is niet aanvallend of arrogant. Ook onze gebedsruimte staat niet ter discussie. Hooguit stellen autochtone studenten kritischer vragen dan voorheen, zoals naar het nut van aparte moslimscholen.’ Hij heeft nooit signalen opgevangen dat islamitische studenten zouden radicaliseren. ‘Zoiets is m
Punt. Of had jij nog wat?