Instellingen in hbo en mbo zouden zich wat minister Verdonk betreft bezig moeten gaan houden met het opleiden van imams. Normaal gesproken hebben hogescholen weinig aansporing nodig om een nieuwe opleiding te starten, maar in dit geval geven ze vooralsnog niet thuis. De Universiteit van Tilburg heeft de moed nog niet opgegeven.
Verdonks suggestie dat ook het mbo imams zou kunnen opleiden is ‘onzinnig’, vindt islamhistoricus professor Herman Beck van de Universiteit van Tilburg. Hij beseft dat in geestelijke beroepen van andere gezindten mensen rondlopen die evenmin jarenlang aan de universiteit hebben gestudeerd. ‘Maar wie het Nederlandse mbo kent, ziet in dat iemand op dat niveau geen geestelijk voorganger kan zijn.’
Onderwijsspecialist Zeki Arslan van de multiculturele organisatie Forum ziet voor mbo’ers hooguit een rol weggelegd in de sociale begeleiding van mensen. De kans dat er een Nederlandse imamopleiding – op welk niveau ook – van de grond komt, acht hij klein. Het kernprobleem is volgens hem dat Marokko en Turkije via de door hen opgeleide imams invloed willen hebben op de Nederlandse moslimgemeenschap. Arslan: ‘Bij Turkije is dat het duidelijkst. De staat leidt de imams universitair op en stuurt ze vervolgens voor vier jaar naar een Turkse gemeenschap in het buitenland. Dat biedt zo’n gemeenschap belangrijke voordelen: ze weten zeker dat er een man komt met een academische opleiding die ze bovendien geen cent hoeven te betalen. Zolang dat de praktijk is, ontbreekt het draagvlak voor een Nederlandse opleiding.’
Ook Marokko heeft volgens professor Beck invloed op de imams die voor hun gemeenschap preken. ‘En het ligt voor de hand dat beide landen dat zo willen houden, al is het maar omdat migranten vaak harde valuta naar hun thuisland sturen. Zodoende houden ze een beetje een vinger in de pap.’
Toch worden de mogelijkheden voor een imamopleiding wel onderzocht in Tilburg. ‘Een Marokkaanse medewerker van de theologische faculteit wil in maximaal drie jaar tijd met uitgewerkte plannen komen’, aldus Beck. Of die opleiding vaste grond onder de voeten zal krijgen bij de Nederlandse moslimgemeenschap, weet de hoogleraar niet. ‘Je ontkomt er niet aan dat je Turkse én Marokkaanse imams zult moeten opleiden. Daar is nog niet iedereen aan toe, ben ik bang. Dat je inhoudelijk onderscheid maakt tussen de Soennietische en de Sjiietische geloofsrichting lijkt me duidelijk. Maar de moslimgemeenschap zal wel moeten accepteren dat niet ieder studieonderdeel apart gegeven hoeft te worden. Op het gebied van counseling bijvoorbeeld kunnen de studenten van de verschillende geloofsrichtingen best samen lessen volgen, ook als die door een christelijke docent gegeven worden.’
Het hbo staat duidelijk niet te popelen om imamopleidingen te beginnen. Fontys-voorzitter Norbert Verbraak laat in elk geval weten niet voor zo’n opleiding te voelen. ‘De theologische opleidingen die we verzorgen zijn van katholieke aard en dat houden we zo.’ Bij de Educatieve Faculteit Amsterdam, die een tweedegraadsopleiding islam-levensbeschouwing aanbiedt, wil men niets kwijt over eventuele plannen. (TdO/HOP)
Punt. Of had jij nog wat?