Met zijn plan om trage studenten een torenhoog collegegeld te laten betalen zal staatssecretaris Rutte de kwaliteit van het hoger onderwijs beslist niet verbeteren, verwacht ISO-voorzitter Madelein Hofmijster.
Integendeel: ‘Studenten zullen risicomijdend gedrag gaan vertonen. Dat zal ten koste gaan van zware studies, lange stages en moeilijke keuzevakken.’
Het basisidee achter Ruttes voorstellen – meer macht voor de student in een vraaggestuurd onderwijssysteem – vindt ISO-voorzitter Madelein Hofmijster zo gek nog niet. ‘Het is prima als studenten meer keuzevrijheid krijgen en gemakkelijker over kunnen stappen naar een andere instelling. Wel ben ik bang dat de staatssecretaris onvoldoende heeft nagedacht over het feit dat studenten helemaal niet zo mobiel zijn en de complete prikkel voor instellingen om meer kwaliteit te leveren daardoor uitblijft.’ Ze verwacht dat de hogescholen en universiteiten hun toch al grote PR-inspanningen tot ongekende hoogte zullen opvoeren. ‘Geld voor reclamecampagnes wordt niet geïnvesteerd in de kwaliteit van het onderwijs en dat is dus zonde.’
Nog minder gelukkig is ze met Ruttes boete voor studievertraging. Anderhalf jaar voor verdieping en oriëntatie bovenop de nominale cursusduur is in haar ogen te weinig. ‘Wat je krijgt is dat studenten voortdurend keuzes zullen maken met in het achterhoofd de boete die volgt als ze te lang bezig zijn. Moeilijke keuzevakken worden dan overgeslagen, en van een stage of colleges in het buitenland wordt afgezien omdat het geregel eromheen zomaar voor een half jaar vertraging kan zorgen. Dat leidt onvermijdelijk tot verschraling. Als je studenten in plaats van anderhalf jaar drie jaar respijt geeft, kun je dat vermijden.’
Vorige week noemde Rutte het voorstel van de bonden om drie jaar ’treuzeltijd’ in te bouwen ‘decadent’. Hofmijster voelde zich niet aangesproken. ‘De staatssecretaris hanteert de verkeerde volgorde. Hij zou eerst de studeerbaarheid moeten aanpakken. Ik kom te vaak studenten tegen die vertraging oplopen omdat ze op vakken moeten wachten die maar eens in het jaar worden aangeboden. En verder kan de voorlichting scherper. Scholieren die zich oriënteren op het hoger onderwijs, moeten een duidelijk beeld krijgen van wat ze te wachten staat, zodat ze niet op de verkeerde plek terechtkomen. Dat gebeurt echt nog te vaak.’
De staatssecretaris begint volgens Hofmijster aan de verkeerde kant. ‘Je kunt het hele systeem niet omgooien vanwege het feit dat er altijd wel een paar feestvierende studenten zullen zijn. Die hou je toch, in wat voor bekostigingssysteem ook.’
Het inmiddels zeer populaire bindende studieadvies helpt wat dat betreft ook niet. ‘Uit onderzoek van de Universiteit Leiden blijkt dat het bindende studieadvies nauwelijks invloed heeft op het studierendement. Bovendien is een student bij een negatief advies weer een compleet leerrecht kwijt.’
Een van de ingrediënten van het nieuwe bekostigingssysteem van Rutte is een uitgebreider pakket van leenmogelijkheden. Hofmijster vindt de studiefinanciering nog altijd erg karig, maar ze beseft dat de kans klein is dat er meer geld beschikbaar komt. (TdO/HOP)
Punt. Of had jij nog wat?