Linksom of rechtsom, het kabinet wil dat het Nederlandse hoger onderwijs zo snel mogelijk imams gaat opleiden. Spoed is geboden, want vanaf 2008 krijgen buitenlandse imams geen werkvergunning meer.
De plannen van de Universiteit Leiden, de VU en de Hogeschool Inholland lijken vooralsnog het meest concreet.
Een zware kabinetsdelegatie met minister Verdonk van Integratie, minister Van der Hoeven van Onderwijs en staatssecretaris Rutte van Hoger Onderwijs heeft vorige week donderdag bliksembezoeken afgelegd bij vier partijen: de Vrije Universiteit, de Educatieve Faculteit Amsterdam van de Hogeschool Inholland en de Hogeschool van Amsterdam, de Universiteit voor Humanistiek en Forum, het instituut voor multiculturele ontwikkeling. Eerder was er overleg gevoerd met de universiteit van Leiden.
De theologische faculteit in Leiden heeft al jaren een opleiding islamologie en staat klaar om een imamopleiding te beginnen, zegt decaan Henk-Jan de Jonge. Die zou er in principe hetzelfde uit moeten zien als de opleidingen tot predikant: de studenten krijgen een vierjarige opleiding binnen de faculteit, waarna ze nog twee jaar een ambtsopleiding volgen van hun eigen geloofsrichting. ‘Het enige wat nog ontbreekt is een front van voldoende eenheid onder de moslims’, aldus De Jonge, ‘want de kennis en faciliteiten hebben we in huis.’
De Vrije Universiteit heeft toegezegd op zeer korte termijn met een concreet voorstel te komen om volgend studiejaar extra cursussen te geven. Het zal gaan om opfriscursussen, vakken over de islam en colleges over de Nederlandse samenleving. De VU was al bezig met de ontwikkeling van een master islamkunde, maar die gaat pas in 2006 van start. Op dit moment volgen al acht VU-studenten de islamvariant van godgeleerdheid. De voorgenomen cursussen mikken op ongeveer vijftig studenten in totaal.
De VU heeft afspraken met de Educatieve Faculteit Amsterdam over de doorstroom van studenten uit de opleiding tot leraar islamonderwijs. De Hogeschool Inholland binnen de EFA heeft echter ook plannen om zelf een imamopleiding op te zetten en een opleiding tot ‘islam pastoraal werker’ op hbo-niveau. Meer wil de instelling er niet over kwijt.
De multiculturele organisatie Forum wil een leergang opzetten die mogelijk kan uitgroeien tot een imamopleiding, als er tenminste voldoende draagvlak voor is vanuit de aangesloten organisaties. De leergang zou uiteenlopende onderwerpen moeten onderwijzen, zoals islamitische theologie en de rol van religie in de rechtsstaat. Aan het eind van het traject zouden de verschillende islamitische stromingen zelf de benodigde aanvullende scholing kunnen verzorgen voordat ze iemand als imam erkennen.
Overigens is Forum sceptisch over de toekomst van de islamopleidingen. ‘Niet veel jongeren zullen imam willen worden. Het verdient bijna niets, je werkt vierentwintig uur per dag en er zijn in feite geen secundaire arbeidsvoorwaarden’, aldus Halim El Madkouris, programmaleider religie en identiteitsvraagstukken. ‘Bovendien hebben moslims in Nederland nog geen traditie van imams erkennen, zoals de traditionele kerken die hebben.’
De Universiteit voor Humanistiek, die de opleiding tot humanistisch raadsman aanbiedt en bekend is met onderwijs in zingevingsvraagstukken, wil samen met de Islamitische Universiteit van Europa een opleiding tot islamitisch geestelijk verzorger opzetten. Al komend studiejaar zou de studie van start kunnen gaan. De IUE is echter nog geen erkende universiteit.
Het ministerie heeft niet van tevoren geld toegezegd, maar laat wel doorschemeren dat geld het probleem niet mag zijn bij de lancering van de opleidingen. In februari wil het al knopen doorhakken over de diverse pilot-projecten. (BB/HOP)
Punt. Of had jij nog wat?