In memoriam Evert Bloemsma 1958 – 2005

Vandaag hebben familie, vrienden en collega’s Evert Bloemsma naar zijn laatste rustplaats gebracht. Evert was docent letterontwerpen aan de Akademie voor Kunst en Vormgeving/St. Joost in Breda. Hij overleed vorige week vrijdag onverwacht. Namens zijn collega’s publiceren wij hieronder een In memoriam.

‘Legato: to play the notes of music “connected”.
Het idee om afzonderlijke eenheden te verbinden om de uitdrukking van het geheel te verbeteren kan precies zo op de letters van een tekst worden toegepast.’ Dit schreef Evert Bloemsma onlangs bij de presentatie van zijn nieuwe letterontwerp Legato.

Evert is, 46 jaar oud, overleden aan een hartfalen. Evert was docent letterontwerpen aan AKV/St.Joost in Breda en lid van de kenniskring van het lectoraat visuele retorica. Wij verloren niet alleen een collega, maar ook een vriend.

Evert was een fantastisch docent. Hij zag er een eer in om zijn kennis over te dragen. Geduldig en bereid om zelfs de eenvoudigste adviezen voor de twaalfde keer opnieuw te geven. Vriendelijk en bescheiden, en tegelijk heel overtuigend door zijn enorme vakkennis en zijn grote gedrevenheid om die kennis te delen. Een hartelijk mens waar velen heel veel van geleerd hebben.

Evert was een groot letterontwerper; letteringenieur en letterestheticus in één persoon. Avance, Balance, Cocon en Legato. Ieder van die vier ontwerpen kwam voort uit een langdurig proces van denken, schetsen, proeven en corrigeren. Soms jaren achtereen. Evert is nooit begonnen aan zomaar weer een nieuw vormpje over een traditioneel constructieprincipe van het font. Ieder ontwerp moest gebaseerd zijn op een unieke gedachte. En op de gedachte dat de typografie beter kon worden door de kleinste bouwstenen van die typografie te perfectioneren. Leesbaarder, communicatiever en zelfs ook plezieriger om naar te kijken.
Letterontwerpen is een moeilijk beroep. Ondankbaar omdat de gemiddelde lezer de kracht van een goede letter gedachtenloos consumeert. Dienstbaar omdat de ontwerper zijn schatten uit handen geeft aan alle ontwerpers van de wereld en die kunnen de letters misvormen en mishandelen en zelfs met een goede letter minder goede ontwerpen maken.
Zo niet bij Evert. De overzichtstentoonstelling letterontwerpen in het Museum voor Moderne Kunst Arnhem (2003) toonde aan dat Everts letters nog in kracht groeiden door de typografische bouwwerken die er door anderen mee gecreëerd waren. Mooie ontwerpen van uiteenlopende ontwerpers. Ontwerpen die ook veel beter waren dan wanneer je je eenzelfde typografische constructie in een andere letter probeerde voor te stellen. En ook nog leesbaar bovendien. En dat leek precies waar Evert op uit was.

Evert was een onderzoeker. Enthousiast lid van de kenniskring van het lectoraat visuele retorica in Breda. Aanwezig en actief bij iedere discussiebijeenkomst. Hij leverde weloverwogen, op studie en denken gebaseerde, bijdragen aan ieder thema dat op de agenda gezet werd. Zijn letterontwerpen zullen onderwerp van voortgaande studie in het lectoraat vormen.

Evert was een journalist. Een van zijn eerste publicaties was een interview met Wim Crouwel in 1984, zijn bijdrage aan de Arnhemse doos vol boekjes ‘Opvattingen over typografie’ die verscheen onder leiding van Karel Martens. Evert was al afgestudeerd in Arnhem maar nam uit enthousiasme deel aan dit project. Hij ging, met Martin van den Oever als bandrecorderbediener, zenuwachtig naar Delft. Een weergaloos gesprek. Open, eerlijk, uitdagend en tot op vandaag actueel en informatief. Evert, onlangs gefeliciteerd met dat oude interview: ‘Wat fijn dat je dat goed vond. ik was ook wel tevreden, maar er kwam niet zo veel reactie destijds’. Evert is blijven schrijven, met hetzelfde vakmanschap als bij het ontwerpen en met dezelfde onterechte twijfels – die hem wel weer tot knappe prestaties brachten. Meer dan stukjes in vaktijdschriften (Prepress) en op zijn website vond hij de schrijfsels niet waard. Zijn toelichtingen op eigen letterontwerpen zijn