CPB: ‘Geen tekort aan studenten bèta en techniek’

Al jaren roept iedereen dat Nederland een schrijnend tekort aan b�ta- en techniekstudenten heeft, maar het Centraal Planbureau gelooft er niets van. Er is helemaal geen tekort en is het dan ook onzinnig om miljoenen te pompen in de promotie van b�ta- en techniekstudies. Als er inderdaad een tekort aan exacte wetenschappers zou zijn, redeneert het CPB, dan moet dat in de statistieken zichtbaar zijn. Zo zou je verwachten dat hun lonen gemiddeld hoger zijn; schaarste drijft immers de prijs omhoog. Maar hun lonen blijven onder het loon van andere academici. Ook zijn b�ta's vaker werkloos. Het aantal vacatures voor b�ta's is bovendien vergelijkbaar met vacatures voor andere academici, terwijl de vraag naar economen een stuk hoger is. Waarom denken werkgevers en overheid dan dat er zo'n groot tekort aan b�ta's is? Het CPB zoekt het antwoord in de globalisering van het onderzoek. Zolang het internationale aanbod voldoende groot is, kunnen de lonen relatief laag blijven. En als het loon voor banen in de exacte hoek lager is dan in andere segmenten van de arbeidsmarkt, dan zullen exacte studenten sneller in die andere segmenten aan de slag gaan. Een andere verklaring kan zijn dat de tekorten per studie verschillen. Zo is er misschien een tekort aan scheikundigen naast een overschot aan wiskundigen. Maar als dat inderdaad het geval is, dan heeft het geen zin om studenten te werven voor alle exacte studies, zegt het CPB. Sowieso is het maar de vraag hoe effectief de miljoenen zullen zijn die naar de promotie van exacte studies gaan, stelt het planbureau. Een groot deel van de studenten komt immers niet in onderzoek en ontwikkeling terecht, terwijl dat nu juist het doel is van de promotiecampagne. De subsidies lekken grotendeels weg naar andere plekken in de economie. Het rapport van het CPB vloekt in de kerk. Onder meer het Platform B�ta Techniek, de overheid en het ROA (Researchcentrum voor onderwijs en arbeidsmarkt) reageerden als door een wesp gestoken. De vergrijzing en de ambities voor de kenniseconomie zullen de vraag naar exact geschoold personeel doen toenemen, meent bijvoorbeeld het platform. Het ROA levert kritiek op de onderzoeksmethode van het CPB en spreekt van 'aggregatiebijziendheid': het CPB zou op een globaal niveau naar het onderwerp kijken. De overheid geeft in 2006 zo'n dertig miljoen euro uit om meer b�tastudenten te werven. In de jaren daarna wordt dat bedrag nog eens verdubbeld tot zestig miljoen per jaar. De regering gaat die plannen niet bijstellen. Er is in het rapport niet gekeken naar de 'politieke context', zeggen de ministeries van EZ en OCW. De ambitie is nu juist 'om research en development te stimuleren'. Alles goed en wel, zegt het CPB, maar dan kun je beter rechtstreeks de reseach en development subsidi�ren. Dan weet je zeker dat het geld op de juiste plek terechtkomt. Het is de tweede keer dat het CPB deze discussie aanzwengelt. In november vorig jaar trok het CPB al dezelfde conclusies. Ook toen werd met afgrijzen gereageerd. Als de tendens van de vooraanmeldingen zich doorzet, verliezen de exacte studies dit jaar overigens wederom terrein. Terwijl het gehele hoger onderwijs vier procent studenten extra aantrekt, blijven de technische studies op ��n procent extra steken. (BB/HOP)