Drie hogescholen willen volgend collegejaar beginnen met een bacheloropleiding toegepaste psychologie. Het wachten is alleen nog op bekostiging van het ministerie. De eerste reacties vanuit de universiteiten zijn welwillend.
De drie opleidingen van Fontys Hogescholen, de Hanzehogeschool Groningen en de Hogeschool Leiden zijn vorige week goedgekeurd door accreditatieorganisatie NVAO. In de nieuwe opleiding leren studenten de theorie van de psychologie in de praktijk toe te passen. Zij hoeven zelf geen wetenschap te bedrijven. ‘De studenten moeten bijvoorbeeld weten waar je een persoonlijkheidstest voor kunt gebruiken, maar ze hoeven hem niet zelf in elkaar te zetten’, zegt de landelijke projectleider Caroline Klein, docent aan de Fontys Hogescholen.
Bram Buunk, KNAW-hoogleraar sociale psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, ziet de komst van de nieuwe hbo-opleiding wel zitten: ‘Wij hebben een enorme toevloed van studenten. Velen onder hen zijn eigenlijk niet geschikt. Alle docenten die scripties begeleiden, klagen over afstudeerders waarvan ze niet begrijpen hoe die in vredesnaam in het vierde jaar terecht zijn gekomen. Die studenten snappen bijvoorbeeld niets van statistiek en ze moeten soms wel twintig versies schrijven van hun scriptie. Na alle feedback en begeleiding blijft het bij een zesje. Het gaat om ongeveer dertig à veertig procent van onze afstudeerders, gok ik. Zulke studenten kunnen we straks veel eerder doorverwijzen naar het hbo. En dan hebben we het nog niet eens over de grote groep studenten die in het eerste jaar al afhaakt.’
Als er aan de universiteit minder studenten psychologie zouden komen – ‘Dat is overigens helemaal niet zeker’, benadrukt Buunk – kost dat de faculteiten uiteindelijk formatieplaatsen. Minder studenten betekent minder geld. ‘Maar ook dat is niet erg. Sommige docenten die zelf geen actief onderzoeksprogramma hebben, kunnen dan aan de hogeschool gaan lesgeven’, zegt de KNAW-hoogleraar.
‘Toegepaste psychologie klinkt mooi, maar waarop wordt het dan toegepast?’, vraagt professor Henk van der Flier van de vakgroep arbeids- en organisatiepsychologie aan de Vrije Universiteit zich af. ‘Psychologie in marketing is niet hetzelfde als in thuiszorg of personeelszaken. De studie kan best nuttig zijn, maar dan moeten de studenten zich al snel specialiseren. Het toepassingsgebied zou het uitgangspunt van de studie moeten zijn.’
Maar volgens Caroline Klein van Fontys zijn de ‘competenties’ het uitgangspunt, en niet het toepassingsgebied. ‘Zo is het ook bij een studie als HBO-Rechten. We hebben ons afgevraagd welke basisvaardigheden de psychologie-professional zou moeten hebben. Het afnemen van een assesment kan bijvoorbeeld op een heleboel plaatsen nuttig zijn: van de personeelsafdeling tot een relatiebemiddelingsbureau. In de tweede helft van de studie specialiseren de studenten zich in een werkterrein, zoals arbeid & organisatie, zorg & welzijn of intieme relaties.’
Klein verwacht voldoende werkgelegenheid voor de afgestudeerden. ‘Ze kunnen bijvoorbeeld als job coach aan de slag om werknemers te helpen die niet goed tegen stress kunnen. Nu doen afgestudeerden van de hbo-opleiding personeel & arbeid zulk werk, maar die zijn daar eigenlijk niet voor toegerust.’ De hbo-psychologen zullen volgens haar ook terechtkomen op plekken waar nu universitaire afgestudeerden zitten. ‘Die doen vaak werk op hbo-niveau en zijn overgekwalificeerd.’ (BB/HOP)
Punt. Of had jij nog wat?