Diploma’s in het hoger onderwijs worden lang niet altijd terecht verleend, waardoor de betrouwbaarheid van de getuigschriften onder druk staat. Vooral in het hbo wordt nog wel eens een loopje genomen met de regels.
Dat stelt de onderwijsinspectie in een vorige week donderdag verschenen rapport. Ze heeft tien bekostigde en zes particuliere opleidingen in de economische en sociale hoek onder de loep genomen. Onder de bekostigde opleidingen is slechts één universitaire studie meegenomen. Het is niet duidelijk bij welke instellingen de inspectie haar onderzoek heeft verricht, en of bijvoorbeeld de particulieren vaker tekort schieten dan publiek bekostigde instellingen. Wel is bij maar één opleiding geconstateerd dat de regels voor diplomaverlening naar behoren worden nageleefd. De andere opleidingen schieten in meer of mindere mate tekort.
Zo worden studenten te weinig beoordeeld door vakdocenten. Een ander punt van kritiek betreft de toepassing van vrijstellingsregels voor instromende studenten. Met name de beoordeling van zogenaamde ‘elders verworven competenties’ laat volgens de inspectie te wensen over. Die kritiek ligt politiek zeer gevoelig, want in het belang van de kenniseconomie pleit het ministerie van OCW er op dit moment juist voor om ‘zij-instromers’ op basis van praktijkervaring vaker vrijstellingen te verlenen.
Om de geconstateerde kwaliteitsproblemen het hoofd te bieden, moeten raden van toezicht een zwaardere rol krijgen, meent de inspectie. Ook pleit ze voor uitgebreidere diplomasupplementen waarin te lezen staat hoe een student is toegelaten tot een examen en door wie dit is afgenomen. Er moet bovendien expliciet beargumenteerd zijn op grond waarvan eventuele vrijstellingen worden verleend.
In feite bevestigt de onderwijsinspectie het beeld dat al in 2004 door de Onderwijsraad werd geschetst: diploma’s in het hoger onderwijs zijn onderhevig aan inflatie. Volgens de Raad is de financiële diplomabonus die instellingen krijgen voor uitstromende studenten daar grotendeels de oorzaak van. Overigens zou invoering van de leerrechten het effect van deze bonus in zeer grote mate beperken.
Staatssecretaris Rutte heeft de inspectie inmiddels om aanvullend onderzoek gevraagd. Een woordvoerder: ‘Dit rapport is een bescheiden toets waarmee wordt aangetoond dat er dingen mis gaan. We hebben om aanvulling gevraagd, zodat we een volledig beeld kunnen krijgen. Hoe diepgravend dit onderzoek moet zijn, laten we graag over aan het oordeel van de inspectie en accreditatieorganisatie NVAO.’ (TdO/HOP)
Punt. Of had jij nog wat?