De grootste regeringspartij vindt Ruttes leerrechtenplan onoverzichtelijk. De verschillen in cursusduur, de uitlooprechten en het handhaven van de diplomabonus zorgen volgens het CDA voor een ‘kermismodel’.
Dat staat te lezen in een schriftelijke reactie van de Tweede Kamer op het leerrechtenvoorstel van staatssecretaris Rutte. De CDA-fractie heeft opmerkelijk veel kritiek: ‘Bij elke nieuwe kermisattractie gelden weer andere regels. Door knelpunten in het leerrechtenvoorstel zo op te lossen, ontstaan er steeds weer nieuwe uitzonderingsposities met nieuwe regels. Dat brengt een geweldige administratieve rompslomp met zich mee’, aldus de CDA-kritiek.
De christen-democraten zien veel meer in een verregaande standaardisatie van het systeem, waarbij de administratie grotendeels voor rekening komt van de IB-Groep. Studenten zouden minimaal vijf jaar leerrechten moeten krijgen, die ze niet halfjaarlijks maar jaarlijks kunnen verzilveren. Ook hbo-studenten mogen deze leerrechten wat het CDA betreft inzetten voor hun bachelor- én hun masteropleiding. Bovendien kunnen ze er hun schakelprogramma aan de universiteit mee betalen.
Kamerlid Cisca Joldersma licht desgevraagd toe dat ze hoe dan ook opheldering wil over de ‘uitlooptijd’ die Rutte voor studenten heeft gereserveerd. ‘Zoals het nu in de wet staat, is de uitlooptijd niets meer dan twee jaar waarvoor de student tegen een gemaximeerd collegegeld mag studeren. De instelling krijgt niets. Ik vind het veel beter om studenten in plaats van die uitlooptijd een extra jaar leerrechten te geven. En dan kan het me eerlijk gezegd niets schelen waarvoor ze die gebruiken.’
Studenten die hun vijf jaar leerrechten hebben opgebruikt, moeten wat betreft het CDA voorlopig een gemaximeerd collegegeld betalen. ‘Hoe hoog dat precies moet worden, weet ik nog niet. Maar ik ga er zeker niet vanuit dat we de maximering zomaar af kunnen schaffen.’ Voorlopig is het maximale collegegeld voor studenten die geen leerrechten en uitlooptijd meer over hebben, vastgesteld op 3000 euro.
‘Uitzonderlijke’ studenten wil het CDA bekostigen via het profileringsfonds waarover hogescholen en universiteiten straks zullen beschikken. Studenten met een handicap krijgen via dat budget extra leerrechten, maar ook toppers die uit de pas lopen omdat ze diverse opleidingen tegelijk volgen. Bestuurlijk actieve studenten kunnen er eveneens gebruik van maken. Niet pas achteraf, zoals staatssecretaris Rutte wil, maar direct, desnoods door hun een ‘pauzeperiode’ te gunnen.
Overigens is de VSNU-lobby tegen de hbo-route goed gevallen in de Tweede Kamer. De universiteitenkoepel waarschuwde onlangs dat vwo-scholieren die zich inschrijven voor een vierjarige hbo-bachelor en tegelijkertijd een driejarige wo-opleiding volgen, een extra jaar leerrechten krijgen. Omdat alleen de eerste inschrijving voor bekostiging telt, zouden de universiteiten daar bovendien geen bekostiging voor krijgen. Een kamermeerderheid – VVD, CDA, D66, Christenunie, SP – wil, zo blijkt uit de brief, dat deze sluiproute wordt voorkomen. (TdO/HOP)
Punt. Of had jij nog wat?