Stoppen met studeren na twee jaar hbo, om dan de arbeidsmarkt op te gaan met een associate degree: binnenkort maakt het ministerie van OCW het voor een beperkt aantal opleidingen mogelijk, maar is het ook wenselijk? Waartoe dient het nieuwe diploma?
Aanvankelijk zouden er slechts ‘experimenten’ met een handjevol tweejarige hbo-opleidingen komen. Als die een succes werden, konden er misschien meer korte opleidingen van start gaan. Maar de Tweede Kamer werd enthousiast en wilde spijkers met koppen slaan: de staatssecretaris moest de korte opleidingen een plek geven in de nieuwe wet op het hoger onderwijs. De vraag is niet meer of het ‘associate degree’ (AD) er komt, maar hoe het er komt, meldde staatssecretaris Rutte begin dit jaar in een brief aan de hogeschoolbestuurders.
De hogescholen dienden vele tientallen aanvragen in, maar slechts acht voorstellen voor een pilot zijn goedgekeurd door de kwaliteitsbewakers van de NVAO. De aanvragen van Avans werden niet gehonoreerd. In de goedgekeurde voorstellen werd aannemelijk dat er werkelijk een markt zou zijn voor de afgestudeerden. Het ministerie van OCW zal woensdag beslissen welke voorstellen daadwerkelijk bekostiging krijgen.
Bij die NVAO-goedgekeurde aanvragen zit ook de opleiding facility management van de Haagse Hogeschool. Maar bestuursvoorzitter Pim Breebaart heeft geen rotsvast vertrouwen in het nut van het associate degree: ‘Ik wil eerst zien, dan geloven. De parlementariërs willen het kennelijk eerst geloven, en dan zien ze wel. Zo gaat het vaker.’
Het gevaar is dat de korte opleidingen de gewone opleidingen kannibaliseren, denkt Breebaart. ‘Als er meer studenten tussentijds uitstappen, zijn we het paard achter de wagen aan het spannen.’ Toch doet de Haagse Hogeschool aan de ontwikkeling mee. ‘Het AD komt er nu eenmaal. In overleg met de mbo-instelling Mondriaan proberen we de mbo’ers te bereiken die verder willen studeren, maar opzien tegen een complete hbo-opleiding. Nog vier jaar studeren als je al mbo achter de rug hebt en misschien al aan een gezin begint… dat is een hele opgave. Een associate degree kan doorstuderen laagdrempelig maken.’
Aan de Christelijke Hogeschool Nederland, van wie de aanvraag voor small business & retail management ook is goedgekeurd, speelt vooral een andere drijfveer. Bestuursvoorzitter Robert Veenstra: ‘Bijna de helft van de studenten heeft na vijf jaar zijn diploma nog niet gehaald. Dat is een verontrustend getal. Dankzij het associate degree kunnen de drop-outs toch nog een diploma meekrijgen, als ze twee jaar hebben gestudeerd. Wie het niet gegeven is om een hele hbo-studie af te maken, hoeft niet met lege handen te vertrekken.’
Er lijken twee mogelijke doelgroepen te zijn voor het associate degree: studenten die niet goed genoeg zijn om het hbo af te maken en mbo’ers die verleid moeten worden om zich verder te scholen. Het AD als vangnet of verleider. Maar linksom of rechtsom, de AD’ers moeten zich redden op de arbeidsmarkt. Zitten werkgevers te wachten op de ‘halve hbo’ers’?
‘Jazeker’, zegt een woordvoerder van MKB-Nederland. ‘Meer dan de helft van de bedrijven denkt voor AD’ers banen te hebben. Filiaalmanagers, afdelingshoofden of assistent-makelaars kunnen best met een associate degree aan de slag.’
Maar werkgeversvereniging VNO-NCW denkt daar heel anders over. ‘Onze leden zien niet in wat je aan zo’n tussenvorm hebt. Je moet jongeren stimuleren de hele opleiding af te maken’, aldus onderwijssecretaris Chiel Renique. (BB/HOP)
Punt. Of had jij nog wat?