Staatssecretaris Rutte zal zijn leerrechtenplannen op een aantal punten moeten aanpassen, wil hij ze heelhuids door het parlement loodsen. Zo vinden CDA en PvdA dat studenten straks zelf moeten kunnen bepalen in welke opleidingsfase ze vertraging oplopen.
Naar de smaak van kamerleden Cisca Joldersma (CDA) en Jacques Tichelaar (PvdA) zijn de nieuwe bekostigingsplannen van de staatssecretaris in een aantal opzichten te rigide. Een voorbeeld: in de conceptwet op het hoger onderwijs staat nu niet alleen te lezen dat studenten twee jaar studievertraging mogen oplopen, maar ook wanneer: één jaar in de bachelorfase en één jaar langer in de masterfase. Na meer dan een jaar uitloop in een van beide fasen moeten ze het hoge instellingscollegegeld gaan betalen. Dat geldt ook voor een student die zijn bachelordiploma keurig op tijd behaalt: die mag nog maar één jaar vertraging oplopen in de masterfase.
Tichelaar: ‘Dit soort dingen moet je niet zo precies in de wet willen vastleggen. De kern is dat een student leerrechten heeft voor de cursusduur en dat hij daar in totaal twee jaar op mag uitlopen. Hoe en in welke fase van de opleiding is zijn zaak. Ik kan me zelfs voorstellen dat iemand de eerste twee bachelorjaren uit eigen zak betaalt met het hoge instellingscollegegeld en daarna pas zijn leerrechten en “uitlooprechten” gebruikt.’
Ook op andere punten wijken de twee grootste kamerfracties af van de staatssecretaris. Schakelklassen voor studenten die aan een niet-aansluitende masteropleiding willen beginnen, moeten wat hen betreft wel degelijk bekostigd worden. ‘Wie geen leerrechten meer over heeft, moet gebruik kunnen maken van zijn uitlooprechten’, vindt Joldersma. ‘Daar zijn ze tenslotte voor.’ Rutte beschouwt de schakelklassen in zijn wetsvoorstel als particulier onderwijs, waarvoor instellingen een hoger collegegeld studenten mogen vragen.
Daarnaast willen PvdA en CDA de universiteiten tegemoetkomen in de omvang van de leerrechten. De PvdA heeft een aanpassingsvoorstel ingediend dat voorziet in leerrechten van hele in plaats van halve jaren. ‘Keiharde voorwaarde is wel dat studenten die vroeg in het studiejaar afhaken niet een heel leerrecht verspelen. Anders houden we het bij Ruttes voorstel’, aldus Tichelaar.
Ook het CDA geeft de voorkeur aan jaarlijkse leerrechten. ‘Afgezien van de administratieve rompslomp moet je je ook afvragen of zo’n systeem met halve jaren onderwijstechnisch wel werkt’, zegt Joldersma. ‘Volgens mij moet het trouwens mogelijk zijn om instellingsbekostiging in principe per jaar te regelen terwijl studenten die afhaken hun leerrechten in maanden kwijt zijn. Met hulp van de IB-Groep moet dat kunnen.’ (TdO/HOP)
Punt. Of had jij nog wat?