Hbo-opleidingen leggen veel nadruk op het aanleren van beroepsvaardigheden, terwijl er weinig bewijs is dat dit zin heeft. Er dreigt een daling van het niveau, vreest het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).
Praktijkonderwijs is minder nuttig dan het klinkt, stelt het SCP in een omvangrijk rapport over leren en werken in het hbo en mbo. Praktische vaardigheden zijn tijdens het werkzame leven relatief gemakkelijk aan te leren, terwijl kennistekorten juist moeilijk in te halen zijn. Onderwijs zou zich dus veel meer op kennis moeten richten.
Toch rukt het praktijkgerichte onderwijs op en neemt het aantal lesuren af. Zelfstandig leren en projectonderwijs komen ervoor in de plaats. Hbo-studenten besteden nog maar eenderde van hun onderwijstijd op de hogeschool. Naar eigen zeggen zijn ze evenveel tijd kwijt aan hun stage en scriptie. Onder de noemer ‘competentiegericht leren’ moeten studenten steeds meer kennis buiten de hogeschool opdoen.
Tien jaar geleden publiceerde de Inspectie van het onderwijs een kritisch rapport over stages in het hbo. De opleidingen hadden te weinig invloed op het niveau, vond de inspectie. Ze deden ook weinig met de praktijkervaringen van de stagiaires. Sindsdien is er wel enige vooruitgang geboekt, meent het SCP, maar de stages zijn nog regelmatig een zwakke plek in de opleiding. Volgens veel visitatiecommissies zou de kwaliteit beter moeten worden bewaakt.
Er zijn volgens het SCP ongeveer twaalfduizend studenten die een duale hbo-opleiding volgen, waarin ze werken en leren tegelijk. Opmerkelijk is dat de studenten positiever zijn over de begeleiding vanuit het bedrijf waar ze werken dan over de begeleiding van de hogeschool. Ook heeft het SCP twijfels over het niveau van de duale opleidingen. ‘Zo kregen bijna alle duale varianten van de hbo-opleiding Verpleegkunde zware kritiek van de visitatiecommissie, omdat ze studenten te vaak inzetten als extra handen aan het bed. Duale trajecten gaan bovendien vaak ten koste van de breedte van de studie, omdat studenten lange tijd in één ziekenhuis of zorginstelling werkzaam zijn. Ondanks de afwisseling van werken en leren is er vaak nauwelijks sprake van afstemming tussen werk en school.’ (BB/HOP)
Punt. Of had jij nog wat?