De Utrechtse hoogleraar theologie Pieter van der Horst is onder druk gezet om zijn afscheidsrede aan te passen. De tekst zou te slecht zijn geweest voor publicatie in de facultaire, wetenschappelijke reeks van afscheidsredes.
Van der Horst ging onder protest akkoord, sprak een aangepaste rede uit, maar deed achteraf zijn beklag in de media. Hij was ’totaal verbijsterd’ en heeft naar eigen zeggen toegestemd nadat hem kenbaar werd gemaakt dat er concrete aanwijzingen waren dat zijn veiligheid in gevaar was. Volgens hem dreigde rector Willem Hendrik Gispen van de Utrechtse universiteit zijn gezag te gebruiken om hem de toegang tot zijn eigen afscheidsrede te ontzeggen. ‘Een schandalige inbreuk op mijn academische vrijheid’, meent Van der Horst. Nu zegt hij te kampen met spijtgevoelens. ‘Hier is de academische vrijheid in het geding. Wellicht was het beter geweest de rug recht te houden.’
Het college van bestuur heeft alle hoogleraren een brief gestuurd over de gang van zaken. De vakdecaan godgeleerdheid had Gispen om advies gevraagd vanwege haar aarzelingen over het wetenschappelijke niveau van de tekst. Gispen ontbood vervolgens de professor voor een gesprek en verzocht ‘met klem’ om aanpassing van een aantal passages. Er is ‘beslist geen sprake’ van beteugeling van de academische vrijheid, aldus het college.
Tegen het U-Blad zegt Van der Horst vooral verbolgen te zijn over de argumentatie die zijn gesprekspartners naar voren brachten. Zijn aanvankelijke betoog werd als niet-wetenschappelijk betiteld. Bovendien zou de dialoog tussen moslims en niet-moslims binnen de universiteit in gevaar worden gebracht. ‘Hier is sprake van de islamofobie waarvan ze mij beschuldigen. De wereld op zijn kop.’
Een oude versie van de lezing ‘De mythe van het Joodse kannibalisme’ staat nu op de website van de universiteit, zodat de lezer ‘zelf een oordeel kan vormen over de kwestie’. Maar volgens Van der Horst staan er zaken in die versie die hij sowieso al had willen aanpassen.
Een voorbeeld daarvan is de zin: ‘En wat een ongehoorde brutaliteit dat juist uit die hoek de aantijging komt dat Israëli’s de nieuwe nazi’s zijn, een gedachte die overigens ook hier in Nederland wordt gepropageerd door griezels als Gretta en Dries (wier achternamen ik uit weerzin weiger uit te spreken)!’
Maar tegen het U-Blad zegt Van der Horst. ‘Ik heb in het gesprek met de rector al aangegeven dat ik die zinsneden had geschrapt, maar nu is men dat vergeten en word ik neergezet als iemand die sjoemelt met versies van mijn rede.’
Overigens is de professor nog geen zestig jaar oud. Hij moet weg wegens bezuinigingen en zegt daarover in zijn rede: ‘Voor de getroffenen, die allen weg moesten op grond van een omstreden leeftijdscriterium – Godfried Bomans zou zeggen: hier is een HBS’er met een liniaal aan het werk geweest – is deze gang van zaken moeilijk te verteren geweest.’ Als het om kwaliteit ging, zou hij niet ontslagen zijn, meent Van der Horst.
Parlementariër Geert Wilders heeft inmiddels kamervragen gesteld. Hij noemt rector Gispen een ‘dhimmi’: iemand die buigt voor de radicale islam. (BB/HOP)
Punt. Of had jij nog wat?