Het innovatieplatform is mislukt. De club van premier Balkenende die de Nederlandse kenniseconomie uit het slop moet halen, is volgens de PvdA-leider Bos ‘niet de ijsbreker geworden die het had moeten zijn, maar een ijsklontje dat wegsmelt onder de warme polderdeken’.
Bos zei dit in reactie op de vandaag gepresenteerde Kennismonitor 2006 van de stichting Kennisland. Uit dit rapport blijkt dat de Nederlandse economie ondanks alle inspanningen van het kabinet-Balkenende nog altijd tot de middenmoot behoort. Voor de PvdA-voorman zijn de conclusies van het rapport geen verrassing. Maar ze komen wel in zijn kraam te pas. ‘Want tevreden met de aanpak innovatieaanpak van dit kabinet was ik toch al niet.’
Hoewel Bos beweerde niet te twijfelen aan de goede bedoelingen van de regering, legde hij de schuld van het falen – uiteraard – bij premier Balkenende neer. Onder zijn leiding zou het innovatieplatform te veel bezig zijn geweest met vergaderingen over topinstituten en dure laboratoria. ‘Een enorme vergissing, want innovatie zit niet in commissies of platforms, maar in mensen en bedrijven.’
Het innovatieplatform is vooral bezig geweest met rapporten schrijven. ‘Geen gedurfde afspraken, geen gedurfde keuzes, geen commitment’, zei Bos.
Van een fundamentele omslag in het investeringsklimaat kwam weinig terecht door ministers die hun eigen belangen verdedigden. ‘De zogenaamde sleutelgebieden waren het antwoord op de vraag naar speerpunten in het innovatiebeleid. Het begon met vier gebieden, dat werden er al snel elf, en die elf werden vervolgens weer onderverdeeld in subcategorieën. De focus van beleid werd zo uitgesmeerd over tientallen onderwerpen’, sneerde Bos. ‘Volgens de Universiteit van Amsterdam valt inmiddels zeventig procent van de Nederlandse bedrijven onder één of meerdere sleutelgebieden. De overige dertig procent had het waarschijnlijk te druk om te lobbyen.’
Volgens de PvdA-leider – die na 22 november graag wil gaan regeren – moet het allemaal anders. Hij wil zich de komende jaren richten op een kwaliteitsverbetering in het hele onderwijs. ‘Het begint bij de basis. Geen topsport zonder breedtesport. Dus: goede vakmensen opleiden in het beroepsonderwijs, schooluitval bestrijden.’ Bos pleit er ook voor om het stapelen van opleidingen te gaan stimuleren. ‘Tegenwoordig worden studenten financieel gestraft als ze doorleren van het vmbo tot het hbo. Terwijl dit vroeger nou net dé manier was waarop achterstandsleerlingen zich konden emanciperen.’
Bos wil verder de bureaucratische druk op onderzoek verlichten. ‘Wetenschappers zijn te veel bezig met het aanvragen van fondsen en het verantwoorden van verkregen geld. En steeds minder met onderzoek. Dat lijkt me een vorm van wantrouwen. Het kan allemaal een stuk simpeler. Daarom moet er meer vertrouwen worden geschonken aan ondernemer en onderzoeker, die respectievelijk hun kapitaal en hun eigen carrière inzetten op hun keuzes.’ (TdO/HOP)
Punt. Of had jij nog wat?