Coalitiepartijen CDA en VVD vinden dat staatssecretaris Bruins van OCW te hard van stapel loopt met zijn voorstel om universiteiten en hogescholen straks zelf de kwaliteit van hun eigen opleidingen te laten controleren.
Vriend en vijand zijn het er over eens dat het in 2003 ingevoerde accreditatiestelsel de instellingen veel administratieve rompslomp oplevert. En dus werd bedacht dat er in 2010, als alle opleidingen gekeurd zijn, een nieuw systeem zou moeten komen. De eerste gedachten gingen uit naar ‘domeinaccreditatie’: daarin zouden bijvoorbeeld de economie- of de techniekopleidingen van een instelling samen worden gekeurd.
Bruins’ voorganger Mark Rutte ging een stapje verder en stelde voor om instellingen als geheel te toetsen. Goedgekeurde hogescholen en universiteiten zouden dan het recht krijgen om zelf de kwaliteit van hun opleidingen te bewaken. De onderwijsinspectie en accreditatieorganisatie NVAO zouden daarbij een oogje in het zeil moeten houden.
Tijdens overleg in de Tweede Kamer bleek gisteren/woensdag dat Bruins’ eigen VVD zich nog weinig kan voorstellen bij instellingsaccreditatie. Kamerlid Arno Visser: ‘Als een opleiding ondermaats presteert, dan kun je die sluiten, de studenten kunnen dan terecht bij een opleiding van een andere hogeschool of universiteit. Maar wat doe je met een grote instelling die niet al zijn zaken op orde heeft? Ik kan me niet voorstellen dat je die sluit. Alleen wordt niet-accrediteren dan wel een loze sanctie.’
Ook het CDA heeft behoefte aan meer informatie. Onderwijswoordvoerder Cisca Joldersma waarschuwt voor overhaaste beslissingen. ‘Het oude visitatiesysteem was sterk omdat opleidingen zich met de aanbevelingen uit een kritisch rapport konden verbeteren. Toen we overstapten op accreditatie is die verbeterfunctie verdwenen. De angst om niet aan de norm te voldoen heeft bij instellingen tot defensief gedrag geleid. Met andere woorden: we zijn met de vorige systeemwijziging te hard van stapel gelopen. Misschien is het geen goed idee om halverwege de eerste accreditatieronde al te besluiten om op instellingsaccreditatie over te stappen. Laten we eerst een pas op de plaats maken en kijken van welke fouten in dit systeem we kunnen leren.’
Maar volgens staatssecretaris Bruins kijken CDA en VVD te ver vooruit. ‘’We hebben de problemen van de accreditatie samen met de NVAO in kaart gebracht en proberen nu eerst iets te doen aan de zware bureaucratische last van het systeem. Daarnaast wordt via een noodwet geregeld dat afgekeurde opleidingen een half jaar de tijd krijgen om zich alsnog te laten accrediteren. Pas als alle opleidingen zijn gekeurd, kunnen we eventueel overstappen naar een systeem dat van instellingsaccreditatie uitgaat. Maar daar hebben we nog alle tijd voor.’
Bruins legde nogmaals uit dat een geaccrediteerde universiteit of hogeschool alleen maar goedgekeurde opleidingen in haar bestand zou mogen hebben. ‘Tussentijds wordt de kwaliteit gecontroleerd via deskundigenpanels, die volgens mij te werk moeten gaan als de oude visitatiecommissies.’ De bewindsman kon niet zeggen hoe dat er precies uit gaat zien, en beloofde een aanvullende brief.
De PvdA is nog het best te spreken over de globale plannen van Bruins. ‘Je moet de accreditatie niet meteen in regels willen gieten’, vindt Jacques Tichelaar. ‘Of het nu om instellings-, domein- of opleidingsaccreditatie gaat: het komt er op neer dat hogescholen en universiteiten doen wat ze de student beloven. Je kunt daar heel flexibel mee omgaan door instellingen die zich aan hun afspraken houden meer vrijheid te geven.’ (TdO/HOP)
Punt. Of had jij nog wat?