De halve wereld ondertekende afgelopen maandag een akkoord over de bouw van de allereerste kernfusiecentrale. Ook minister Van der Hoeven (CDA) van onderwijs zette haar handtekening.
Iedereen wil meewerken aan de centrale: de Verenigde Staten, Rusland, China, Japan, India, Zuid-Korea en de Europese Unie. Want kernfusie belooft voor miljoenen jaren een schone en veilige energiebron te zijn. De afzonderlijke parlementen moeten het akkoord nog ratificeren.
Nederland gaat twee onderdelen van de centrale ontwikkelen. Daarvoor investeert Van der Hoeven vijftien miljoen euro uit de aardgasbaten. Ook de industrie is bij het onderzoek betrokken.
De energie van kernfusie komt vrij wanneer twee lichte atoomkernen samensmelten (fuseren) bij een temperatuur van 150 miljoen graden Celcius. De benodigde grondstoffen deutherium en lithium zijn in overvloed aanwezig. Bovendien komt er bij het proces alleen helium vrij, en dat is geen broeikasgas.
Een kernfusiecentrale kan niet ontploffen, zoals een gewone kerncentrale. ‘Als alles helemaal misgaat, hoef je nog niet eens het naburige dorp te ontruimen’, zegt een woordvoerder van onderzoeksinstituut FOM. In de kernfusiecentrales bereikt de materie een extreem hoge temperatuur, maar het is maar een heel kleine hoeveelheid materie. Als het ‘plasma’ ontsnapt, dooft het meteen uit.
Het is onderhand geen probleem meer om de materie heet genoeg te krijgen. Maar de uitdaging zit erin om het ontstane plasma stabiel te houden. Bovendien worstelen wetenschappers nog met het materiaal van het vat waarin het proces plaatsvindt: dat vat mag niet te snel beschadigd raken.
In Nederland werken TNO en FOM samen met de industrie aan het project ITER, waarbinnen de kernfusiecentrale ontwikkeld wordt. Nederland maakt een ‘upper port viewer’ (een instrument om de eigenschappen van het plasma mee te meten) en een ‘upper port launcher’ (een soort kanon dat met microgolven kan ingrijpen als het plasma instabiel wordt). In 2009 zal in Zuid-Frankrijk de eerste steen van de centrale gelegd worden. Het hele project kost tien miljard euro. (BB/HOP)
Punt. Of had jij nog wat?