Duitse studenten die in Nederland studeren, krijgen alleen een Duitse studiebeurs als ze vlak bij de grens wonen en dagelijks op en neer reizen. Als ze in Nederland – of een andere lidstaat – willen wonen, moeten ze eerst een jaar in Duitsland studeren en dan hun opleiding hier voortzetten. Anders krijgen ze geen studiefinanciering mee.
De Duitse Rhiannon Morgan wilde in Groot-Brittannië studeren en vond dat ze recht had op een studiebeurs van haar vaderland. Ze stapte naar de rechter. Het Europese Hof heeft haar gelijk gegeven. De Duitse regels belemmeren het vrije verkeer van burgers in de EU, meent het Hof.
Een andere studente, Iris Bucher, verhuisde naar een Duitse grensstad en ging in Heerlen studeren; ook zij kreeg geen beurs, vanwege twijfels aan haar vaste verblijfplaats. Maar die twijfels doen er niet meer toe. De Duitse rechter heeft haar in het kielzog van de EU-uitspraak eveneens in het gelijk gesteld.
In een rechtszaak uit 2005 benadrukten de Europese rechters juist de plichten van het gastland. Toen bepaalden zij dat een student – ongeacht nationaliteit – recht heeft op studiefinanciering als hij een ‘reële band’ heeft met de lidstaat waar hij een opleiding wil volgen. Een EU-burger die al jaren in Nederland verblijft, kan hier dus een studiebeurs aanvragen, want de overheid mag niet discrimineren op nationaliteit.
De nieuwe uitspraak betekent niet dat alle EU-studenten nu automatisch recht hebben op een beurs van hun vaderland, als ze over de grens gaan studeren. Het wachten is op volgende rechtszaken. Die moeten bovendien duidelijkheid verschaffen over een lastige kwestie: wanneer weegt de ‘reële band’ zwaarder dan het ‘vrije verkeer’? Oftewel, wanneer moet het gastland betalen en wanneer het vaderland? ‘Het moet zich allemaal nog uitwijzen’, zegt een woordvoerder van het Hof.
De Nederlandse overheid heeft weinig te vrezen, want die loopt voor de troepen uit. Alle Nederlandse studenten kunnen hun studiefinanciering meenemen naar het buitenland. Ook kunnen ze collegegeldkrediet aanvragen om hogere collegegelden mee te betalen. Overigens trekt Nederland minder buitenlandse studenten dan andere EU-landen en gaan er ook minder Nederlanders naar het buitenland. [BB/HOP]
Punt. Of had jij nog wat?