Als het aan minister Plasterk ligt, krijgen afgestudeerden straks tien jaar langer de tijd om hun studieschuld af te lossen. Hij kondigde dat aan in zijn strategische agenda. Maar een halszaak wil hij er niet van maken. Hij zegde de Tweede Kamer eind vorig jaar toe dat de studentenorganisaties wat hem betreft mogen uitmaken of de verlenging er al dan niet komt. Veel concreter zijn de lobbykansen van voorzitters Lisa Westerveld (LSVb) en Bastiaan Verweij (ISO) de afgelopen zes maanden niet geweest.
Maar aan de vooravond van het formele overleg met de minister in de Studentenkamer moeten de beide voorzitters erkennen dat ze de minister niet eensgezind kunnen adviseren. Het ISO heeft geen probleem met Plasterks voorstel. 'Tien jaar langer aflossen kost weliswaar meer rente', zegt Verweij, 'maar je betaalt wel een lager maandbedrag. En wie wil kan zijn schuld natuurlijk ook in vijftien jaar aflossen.' Gunstig is volgens hem ook dat afgestudeerden pas gaan betalen als ze 120 procent van het minimumloon verdienen. 'Nu is het minimumloon de ondergrens.'
Westerveld van de LSVb wil echter vasthouden aan een aflossing van vijftien jaar. 'Ten eerste omdat mensen met een mager inkomen dan tien jaar korter tegen hun schuld aanhikken en ze het eventuele restbedrag eerder kwijtgescholden krijgen.' Maar er speelt ook een strategisch motief: 'We zijn bang dat de stap van een langere aflossingstermijn naar een sociaal leenstelsel heel klein is. En daarmee hebben we grote moeite.'
Het blijft volgens de bonden oppassen met de PvdA. In januari stelde fractievoorzitter Tichelaar nog voor dat studenten in de toekomst hun volledige opleidingskosten moeten terugbetalen. Ook Plasterks besluit om de positieverbetering van leraren onder meer te bekostigen met een verhoging van het collegegeld, viel slecht. 'Het gaat om 22 euro per
jaar en daarvoor ga je geen actie voeren', verzucht Verweij. 'Toch blijft het vreemd dat de minister het lerarentekort geheel uit eigen zak wilde betalen en dat het collegegeld wordt ingezet voor andere sectoren dan het hoger onderwijs. Wij gaan als studentenbonden toch
ook niet roepen dat de Nederlandse troepen uit Uruzgan weg moeten omdat het hoger onderwijs geld tekort komt? Feit blijft wel dat het hoger onderwijs met min of meer hetzelfde geld steeds meer studenten moeten opleiden.'
ISO en LSVb hebben meer kritiek op Plasterk. 'Hij heeft zijn stokpaardjes', zegt Westerveld. 'Over wetenschap en graduate schools weet hij alles, maar ik vraag me af of hij de andere nota's over het hoger onderwijs wel leest. Ik vrees dat onze notitie over medezeggenschap op de achterbank van zijn dienstauto is blijven liggen.'
Eén gelukje: op het punt van medezeggenschap hebben de bonden de wind mee. Verweij: 'Dankzij minister Plasterk en een Tweede Kamer die de raden meer inspraak willen geven, lopen we voor het eerst in jaren niet tegen een betonnen muur op.' Westerveld beaamt dat. 'Dat studenten niet geïnteresseerd zijn in inspraak, komt voor een groot deel doordat de raden nu zo weinig te zeggen hebben. Op het moment dat we vaker het recht hebben "nee" te zeggen tegen voorstellen van besturen en met eigen aanvullingen te komen, kunnen we beter laten zien waarom medezeggenschap zo belangrijk is. En dat geldt niet
alleen voor de centrale medezeggenschap, maar ook voor opleidingscommissies. Die zijn ontzettend belangrijk voor het functioneren van een instelling, maar worden nog vaak genegeerd.' [HC/HOP]
Punt. Of had jij nog wat?