De meerjarenafspraken stonden al een tijdje op stapel. De afgelopen weken is er flink over onderhandeld. Het ministerie wilde bijvoorbeeld afspreken dat er minder hbo-studenten zouden uitvallen. De HBO-raad vond dat een goed idee, maar die afspraken zouden alleen ouderejaars moeten betreffen. Eerstejaars moeten vooral goed worden doorverwezen als ze een verkeerde studie hebben gekozen.
Daarvan heeft de HBO-raad het ministerie kunnen overtuigen. Van de studenten die in september aan hun tweede studiejaar beginnen, moet negentig procent in het jaar 2012-2013 de opleiding hebben afgerond. Ter vergelijking, van de groep die in 2001 aan het tweede studiejaar begon, kreeg maar 77 procent in 2006 het diploma.
Aan het eerste studiejaar worden geen streefwaarden verbonden, vanwege de oriënterende, selecterende en verwijzende functie. Wel wordt de gang van zaken in de gaten gehouden. De instroom, uitval en doorstroom zullen allemaal in cijfers worden vertaald.
Tegenover deze afspraken staat dat het ministerie het niveau van de havisten, mbo’ers en vwo’ers gaat verhogen. Zij moeten beter leren rekenen en schrijven. In 2010 zal OCW daar wetgeving voor invoeren. Tot die tijd moeten de hogescholen de gaten in de kennis van hun eerstejaars zelf dichten.
Op dit punt schuiven de partijen de afspraken nog voor zich uit. Voor 1 oktober wordt afgesproken hoe het wegwerken van de deficiënties eruit moet zien. Dan zit niet alleen de HBO-raad aan de onderhandelingstafel, maar ook universiteitenvereniging VSNU, de VO-raad en de MBO-raad.
Een andere afspraak gaat over variatie in het niveau van de opleidingen. In 2014 volgt één op de tien hbo’ers een honourstraject, spreken de betrokkenen af. Ook het opleidingspeil van docenten mag omhoog. Momenteel heeft de helft van hen een academische graad, maar in 2014 moet dat zijn opgelopen tot zeventig procent. In 2017 moet bovendien één op de tien docenten een proefschrift hebben geschreven of daarmee bezig zijn. Nu werken er te weinig gepromoveerden in het hbo.
Als de hogescholen de afspraken niet halen, kan de minister besluiten om het geld weer in te trekken. De Inspectie van het Onderwijs zal in 2010 een onderzoek verrichten om te zien hoeveel vooruitgang er al zichtbaar is. [BB/HOP]
Punt. Of had jij nog wat?