‘Het gaat in de economie om het bevredigen van een behoefte bij de mensen van nu een straks.’ Deze zin sprak Heertje gisteren herhaaldelijk uit. Hij schetste met een flink aantal voorbeelden uit de politiek waar het mis ging bij bestuurlijke beslissingen. ‘Er wordt te veel besloten op financiële criteria. Daarin zijn we doorgeslagen.’
Allemaal dwaasheid
Er wordt uitsluitend aan transacties in geld gedacht, volgens Heertje. ‘Je kunt niet overal prijskaartjes aan hangen van miljarden. Dat is allemaal dwaasheid. Er zijn ook niet reproduceerbare goederen. Die zijn niet in geld uit te drukken maar wel van belang voor mensen.’
Financiële en individuele belangen maken bestuurlijke beslissingen complex. ‘Bij het overdragen van Essent aan Duitsland wordt alleen gekeken naar de enorme bedragen die het oplevert. Daar zijn die mannetjes van onder de indruk. Maar wat het betekent voor de consument in Nederland, dat komt niet ter sprake.’ De financiering van grote projecten moet het sluitstuk zijn. ‘Nu beginnen we met het geld, dat is de wereld op zijn kop.’
Meer openheid
‘U weet net als ik hoe het met het Nederlandse onderwijs is gesteld’, beantwoordde Heertje een vraag uit de zaal cynisch. ‘De laatste decennia hebben we geprobeerd dat om zeep te helpen en dat is aardig gelukt.’ Idem dito voor de zorg. ‘Het werk moet binnen een bepaalde tijd worden gedaan, anders is het te duur en kun je weg.’
In de politiek worden er volgens Heertje bewust verkeerde voorstellingen gemaakt, dat iets meer oplevert en minder kost ‘om een besluit door de gemeenteraad of Tweede Kamer te jassen’. Anders gaat het hele plan misschien niet door. ‘Er is een tekort aan inzicht en transparantie, dat is het grote probleem. Hoe meer openheid, hoe beter het is. Dat is zonneklaar. Er blijft te veel onder de pet.’
Duurzaamheid belangrijker dan crisis
Door in duurzaamheid te investeren, kunnen er volgens de econoom banen bijkomen. ‘Dat is een gezamenlijk belang. Het overlevingsvraagstuk is belangrijker dan de kredietcrisis. Je kunt beter huizen renoveren in plaats van bouwen, terwijl er veel bedrijventerreinen braak liggen. Zet in op duurzaamheid, daar valt een wereld te winnen. We leiden succes alleen nog af aan de winst. Men kijkt niet meer naar de behoeftebevrediging, waar het eigenlijk om gaat’, betoogde de professor.
Succes Wilders
Het succes van de beweging van Geert Wilders is volgens Heertje aan deze economische insteek te danken. ‘Daar wordt de politiek nu op afgerekend. Het volk kan weinig invloed uitoefenen, behalve door stemming. Te veel wordt besloten op financiële criteria. Die onvrede over woningcorporaties, zorg, onderwijs en infrastructuur uit zich zo. Het is fout om te denken dat Wilders alleen over de islam gaat.’ [EvG]
Punt. Of had jij nog wat?