De nieuwe bekostiging is complexe materie. De universiteiten en het ministerie steggelen nog over de laatste technische details, hoewel de gesprekken volgens OCW bijna zijn afgerond. De hogescholen hebben hun goedkeuring al gegeven.
Vanaf 2011 krijgen universiteiten en hogescholen geld op grond van het aantal ingeschreven studenten binnen de toegestane studieduur (zestig procent), het aantal uitgereikte diploma’s (twintig procent) en een vaste toelage (eveneens twintig procent). Dat had Plasterk twee jaar geleden al aangekondigd.
Minder druk op diploma
Het heeft met name voor het hbo gevolgen, want daar is de diplomabonus momenteel bijna drie keer zo hoog. De druk komt straks dus minder op het diploma te liggen. Maar de instellingen krijgen helemaal geen geld meer voor studenten die langer staan ingeschreven dan de nominale studieduur: vier jaar voor hbo-studenten, drie jaar voor universitaire bachelorstudenten en één of twee jaar voor masterstudenten. Pas als de vertraagde studenten alsnog hun diploma halen, brengen ze weer geld op.
Aan de universiteiten is de verandering ook groot. De helft van hun bekostiging bestaat momenteel uit de bonus voor het aantal diploma’s. Verder bekostigt OCW naar rato van het aantal eerstejaars (dertien procent) en is er een vaste bijdrage (37 procent). Voor enkele dure fixusstudies, als geneeskunde, levert OCW een aparte bijdrage en dat blijft zo.
Recht op bekostiging
Overigens moeten die ingeschreven studenten recht hebben op bekostiging: dit betekent dat ze nog geen andere opleiding in het hoger onderwijs afgerond mogen hebben. Alleen in de gezondheidszorg en de lerarenopleidingen, waar tekorten dreigen, kunnen studenten bekostigd een tweede opleiding volgen.
Verkeerde prikkels
Plasterk heeft lang nagedacht over prestatiebekostiging in het hoger onderwijs: de beste instellingen zouden meer geld moeten krijgen dan de rest. Maar uiteindelijk was het volgens hem niet goed mogelijk om de kwaliteit te vergelijken. Bovendien zou zo’n vergelijking tot verkeerde prikkels kunnen leiden.
Over twee jaar kijken ministerie, universiteiten en hogescholen of de nieuwe bekostiging naar behoren werkt. [BB/HOP]
Punt. Of had jij nog wat?