De deelnemers aan het hoger-onderwijsdebat dat de HBO-raad vorige week organiseerde, waren niet onder de indruk van de waarschuwingen van dagvoorzitter Jacques Tichelaar. De voormalige onderwijsspecialist en fractieleider van de PvdA voorspelde dat de commissie-Veerman, die in maart over het onderwijsstelsel adviseert, ‘grote rotsblokken’ in de vijver gaat gooien.
Hoge studieuitval
NVAO-voorzitter Karl Dittrich liet zich niet verleiden tot weidse vergezichten. Hij presenteerde ‘een simpele agenda’, die volgens hem zonder stelselwijziging kan worden gerealiseerd. Om de volgens hem onaanvaardbaar hoge studieuitval terug te dingen – ‘slechts veertig procent van de studenten die aan een opleiding beginnen haalt daar de eindstreep’ – moet het onderwijs veel uitdagender worden.
Hij hekelde het dominante marketing-denken bij universiteiten en hogescholen, dat tot misleidende voorlichting en verkeerde studiekeuzes leidt: ‘Kwantiteit is de maat van het succes van een universiteit of hogeschool. In september klinkt er trompetgeschal, maar het blijft angstwekkend stil als de rendementscijfers bekend worden. Daar benchmarkt men liever niet over.’
Onderfinaciering
Collegevoorzitter Karel van der Toorn van de Universiteit en Hogeschool van Amsterdam noemde de stelselproblematiek ‘een bagatel’ in vergelijking met de onderfinanciering en de grote uitval in het hoger onderwijs. Hij kan prima uit de voeten met binariteit, al vindt hij het jammer dat dit in zijn ogen nuttige onderscheid tussen beroepsgerichte en wetenschappelijke opleidingen nu vooral gebruikt wordt als niveauonderscheid. ‘Geen enkele vwo’er gaat nog naar het hbo, de kunstopleidingen uitgezonderd. Het geldt voor velen als “minder” dan het wo. Daarom moet het hbo uitdagender en aantrekkelijk worden en meer uitzicht bieden op professional master-titels.’
De twee studentsprekers in het debat onderstreepten het belang van eerlijke studiekeuzevoorlichting en matching-gesprekken met aankomende eerstejaars. ‘Wie op school niet goed was in wiskunde moet gewaarschuwd worden voordat hij aan een opleiding als bedrijfseconomie begint’, zei Tara Kolk, student van de Hanzehogeschool Groningen. En wie het niet redt in het eerste jaar moet volgens haar zo snel mogelijk naar een andere opleiding worden verwezen.
Bindend studieadvies
Gerard Oosterwijk, de andere studentspreker, is als voorzitter van de LSVb geen voorstander van het bindende studieadvies, maar gaf toe dat dit in elk geval beter is dan selectie voor de poort. Dwang zou niet nodig zijn: studenten zien volgens hem zelf wel in wanneer ze beter wat anders kunnen gaan studeren. De grote studieuitval is ook in zijn ogen vooral te wijten aan onderfinanciering, te weinig docenten en een – mede daardoor – onvoldoende uitdagend programma, vooral bij studies als economie en rechten. Met het stelsel heeft dat volgens hem niets te maken. [HC/HOP]
Punt. Of had jij nog wat?