Aan bovenstaand fragment uit een gedicht van Billy Collins moest ik denken toen ik langs een lokaal liep en een conciërge tegen mij zei: ‘Schrijf daar maar eens een stukje over!’ Hij doelde op de enorme zooi in het lokaal. Hij was samen met een collega bezig de tafels en stoelen recht te zetten en de bekertjes, de papiertjes en ander afval te verzamelen.
De ergernis was duidelijk van zijn gezicht af te lezen. Een ergernis die ik ook zo vaak ervaar. Ik snap niet dat iemand in die zooi wil werken en leren.
Leren is de eigen verantwoordelijkheid van de student, de student regisseert zijn eigen leerproces. Leren is niet alleen trainen voor een tentamen, je eigen tas of laptop beheren, maar ook je leeromgeving en die van anderen onderhouden. Avans faciliteert. De student krijgt het gebouw en de aanwezige faciliteiten ter beschikking gesteld gedurende de studie. De docent begeleidt de studie in diezelfde omgeving op inhoud en proces. Voel je je verantwoordelijk voor je studie dan voel je je verantwoordelijk voor je leeromgeving.
Vrees niet, ik wens dit niet alleen tegen studenten te zeggen, maar juist tegen mijn collega’s. Menig lokaal dat verlaten wordt door vergaderend personeel ziet er uit als een wanordelijk schaftlokaal. Er wordt uitgehongerd gegeten tijdens vergaderingen, waarbij de resten voor het gemak maar worden achter gelaten. Bij het binnenlopen van een pantry vraag ik me af wie er zo’n rotzooi van maakt en waarom het niet opgeruimd wordt. Voel je je verantwoordelijk voor je werk en het leerproces van je student dan voel je je verantwoordelijk voor je werkomgeving.
Ik hoor vaak zeggen dat de rotzooi niet opgeruimd hoeft te worden: ‘Daar zijn de conciërges toch voor, daar worden ze voor betaald?’ Een variatie die ook wel door studenten gebruikt wordt is natuurlijk: ‘Daar betalen we toch collegegeld voor?’
Natuurlijk, je kunt niet van iedere student verwachten dat hij weet wat zijn studie werkelijk kost, het doet ook nauwelijks ter zake. Het tekent de instelling van de student en die hebben ik en mijn collega’s gevoed. We behandelen de student als klant. De student is geen klant, hij gaat niet naar een restaurant maar naar een opleiding. Hij heeft met de opleiding een leercontract gesloten en dat maakt de rollen duidelijk. Hij is student. Dus is mijn boodschap aan collega’s: wees een docent en behandel je student niet als klant maar als lerende. Nogmaals: Reinig de ruimte alsof de paus op komst is.
Ab Bobbink, Academie voor Gezondheidszorg
[1] ‘Wenken voor de schrijver’ uit Zo Wordt U Gelukkig en de poëzie van Billy Collins, Kees van Kooten, Uitgeverij De Harmonie, oktober 2010 ISBN: 9061699576
Punt. Of had jij nog wat?