Terug naar overzicht

‘Veiligheid is een basisbehoefte’

De VVD-politicus en sinds kort Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie gaf gisteravond een masterclass aan alle studenten van de opleiding Integrale Veiligheid (IV) in Breda. Met humor en af en toe wat zelfspot behandelde hij diverse actuele thema’s rondom (nationale) veiligheid. Op de eerste twee rijen stoelen van de collegezaal de excellente studenten van IV, voor wie het gastcollege in het bijzonder was bedoeld.

Waarnemen

Teeven trapt af met het vertonen van een YouTube-filmpje, waarop een kaartentruc is te zien. Niemand in de zaal ziet dat tijdens de kaartentruc zowel het achtergronddoek en het tafellaken als de twee shirts van de man en vrouw in het filmpje van kleur veranderden. Conclusie: Wat je waarneemt is niet altijd wat er echt gebeurt. Wat je denkt te zien of horen, is niet altijd betrouwbaar.

‘En dit geldt zeker als het gaat om veiligheid’, stelt Teeven. ‘Veiligheid is een menselijke basisbehoefte, zelfs één van de eerste basisbehoeften, naast zaken als eten en drinken. Maar er is objectieve veiligheid, wat de cijfers zeggen, en subjectieve veiligheid, hoe jij je voelt als je in een bepaalde wijk of park loopt. Dus: waarnemingen zijn bedrieglijk.’

Dilemma’s

De staatssecretaris schetst aan zijn publiek diverse dilemma’s waar niet alleen hij dagelijks mee te maken heeft, maar die ook dagelijkse materie zijn in de colleges van de IV-studenten. In hoeverre mag de overheid inbreuk maken op de vrijheid van het individu, als het om (nationale) veiligheid gaat? Is een land met veel mensen in de gevangenis ook automatisch een veiliger land? Hoe ver mag zelfredzaamheid van de burger gaan? En moet je burgers wel met zelfredzaamheid lastigvallen: schuift de overheid zo niet de verantwoordelijkheid af?

In zijn visie op deze dilemma’s komen het beleid dat de nieuwe staatssecretaris gaat voeren en de koers die hij wil volgen, duidelijk naar voren. Daders moeten volgens Teeven harder aangepakt en sneller berecht worden. Bovendien moeten ze in hun portemonnee voelen wat ze hebben gedaan. ‘Wat mij betreft betaalt een schuldige jongeman van 18 jaar, bij wie op dat moment niks te halen valt, later in zijn leven alsnog de schade terug aan het slachtoffer. Als hij dan zijn eerste baan heeft en er wordt meteen beslag gelegd op een deel van zijn eerste salaris, dan voelt hij het wel!’

Slachtoffers moeten beter gehoord worden, volgens Teeven. Bijvoorbeeld door het spreekrecht tijdens een rechtszaak. En burgers moeten zelfredzaam zijn. ‘Ja, veiligheid is een kerntaak van de overheid, maar de overheid kan het niet alleen. Jezelf verdedigen en anderen helpen is alleen maar goed. Ik wil geen burgers die wegkijken.’

Inbreker

Vooral dat aspect van zelfredzaamheid roept bij de studenten veel vragen op en daar komen dan ook diverse reacties op vanuit de zaal. ‘Stel, over tien jaar ben ik vader, ik heb een vrouw en twee kleine kinderen en ik ontdek een inbreker in ons huis: waarom zou ik die dan niet ter plekke helemaal verrot slaan?’, provoceert een van de excellente IV-studenten. ‘Het zou goed voelen en ik zou ook nog eens de held van de straat zijn.’

‘Aan dat laatste twijfel ik geen seconde’, antwoordt Teeven. ‘Maar je kunt niet zomaar doorschieten en disproportioneel geweld tegen iemand gebruiken. De rechter zal zich daar dan toch over uit moeten spreken. Wat er per 1 januari in ieder geval wél verandert, is dat zo iemand die zelf geweld heeft gebruikt, maar eigenlijk het slachtoffer is, niet meteen vervolgd en vastgezet wordt. Mensen krijgen voortaan het voordeel van de twijfel, het vertrouwen van de overheid.’ [LJ]

Punt. Of had jij nog wat?

Meer lezen?