Het doet Brouwer goed naast een grote groep genodigden ook heel veel studenten te zien bij zijn lezing, zo meldt hij. De voorzitter van het College van procureurs-generaal, ‘geen super-PG, dat is flauwekul van de pers. Wij beslissen op basis van consensus’, weet het publiek een uur lang te boeien met zijn betoog over waarheidsvinding binnen het strafrecht.
X-files
‘Het motto van de X-files is “The Truth Is Out There”. Vervolgens hebben FBI-agenten Mulder en Scully driehonderd afleveringen gezocht, maar de waarheid hebben ze niet gevonden. Waar is die waarheid dan?’, vraagt Brouwer zich af.
Kritiek
Het is de collegevoorzitter niet ontgaan dat er veel kritiek is op het Openbaar Ministerie en het Nederlandse strafrecht. ‘Die kritiek komt vooral van buiten de juridische wereld. Men moet beseffen dat strafrecht een andere rol speelt in de samenleving dan zuivere wetenschap. Je kunt de waarheid wel zoeken, maar nooit vinden. In het strafrecht is er geen absolute waarheid. Interpretatie van feiten en selectie is onontkoombaar.’ Als voorbeeld noemt Brouwer tien getuigen van een caféruzie. Die hebben alle tien verschillende verhalen met wellicht enige overlap. ‘Is dat dan de waarheid?’
Vervolgens vergelijkt Brouwer de exacte wetenschap met het strafrecht. ‘Binnen het strafproces zijn er geen experimenten met controlegroepen, de rechter moet onder tijdsdruk altijd een beslissing nemen en is gebonden aan wat het Openbaar Ministerie hem voorlegt.’
Brouwer wil de veelgehoorde kritiek dat rechters en officieren van justitie denkfouten maken en dat de manier waarop het rechtssysteem is ingericht die denkfouten versterkt, niet helemaal wegwuiven.
Lucia de B.
‘Soms ontstaat er een Battle of the Experts zoals in de zaak van Lucia de Berk waarin steeds nieuwe experts worden gevraagd.’ Volgens de collegevoorzitter is het belangrijk dat het OM goed kan omgaan met deskundigen. ‘Aangezien die zich steeds meer in de rechtszaal laten zien.’
‘Het is broodnodig de kloof tussen rechterlijke macht en experts te overbruggen’, vindt Brouwer en hij heeft enkele ideeën daarover. ‘Binnen de HBO-Rechtenopleiding moet er meer aandacht zijn voor empirische wetenschap en statistiek en iedere officier van justitie moet een beetje forensische kennis hebben. Maar rechters kunnen niet op elk gebied deskundig zijn.’
Lekenrechters
Brouwer wil niet pleiten voor invoering van lekenrechters, maar vindt wel dat het mogelijk moet zijn deskundigen toe te voegen aan de rechterlijke macht. Zoals dat al gebeurt op een aantal gebieden binnen het civiele recht. ‘We moeten niet iedere discipline in huis halen en ook niet bij elke zaak. Alleen bij de grote zaken om de strafrechtelijke waarheidsvinding te verbeteren.’ [AR]
Punt. Of had jij nog wat?