Delnooz’ opvatting is dat het niveau van hbo-studenten omhoog kan door ze een vragende, kritische houding aan te leren: een academische houding feitelijk. Het uitgangspunt van Delnooz: er is geen waarheid. Je moet alles in twijfel trekken, want niets is zeker. Delnooz noemt dit de Creatieve Actie Methodologie, een model dat hij tijdens zijn promotieonderzoek bedacht.
Na zijn promotie heeft Delnooz zijn model op diverse hoger onderwijsinstellingen in de praktijk gebracht. ‘Ik heb een tijdje afstudeerscripties begeleid: prachtige verhalen, maar totaal onbruikbaar. Buikpijn kreeg ik ervan! Nu leer ik studenten praktijkproblemen te zoeken en die centraal te stellen als onderzoeksvraag.’ Sinds Delnooz Pabo-lector is, past hij zijn model ook toe op het basisonderwijs.
Nooit in discussie
Tijdens zijn rede hopt Delnooz over het podium, met loopmicrofoon en goed geplande grappen, als een ware cabaretier. De zaal zit vol met hbo-docenten en basisschoolleerkrachten, maar dat weerhoudt Delnooz er niet van juist die beroepen flink te bekritiseren: ‘Ik heb op verschillende hogescholen gewerkt en dan ontmoet ik docenten die zeggen: “Ik ga nooit in discussie met een student; ik heb de waarheid in pacht.” Ongelooflijk, toch?’
Maar het is volgens Delnooz ook de cultuur bij de studenten: ‘Studenten worden aangeleerd dat zij alleen hun diploma halen als zij klakkeloos aannemen wat de docent zegt. Niemand die daar tegenin durft te gaan, want je wilt geen onvoldoende. De docent die zegt dat hij zelf ook niet op alles een antwoord heeft, wordt vervolgens slecht beoordeeld door zijn studenten.’
Papercliptest
Ook de basisscholen worden niet gespaard in de lectorale rede van Delnooz: ‘Nu kom ik soms in een klas waar kinderen uren achter elkaar rekenen of taal krijgen. Om achterstanden weg te werken. Of omdat het zo moet van de minister of Onderwijsinspectie. Maar wie hier in deze zaal gaat van negen tot vier stilzitten op een stoeltje om alleen maar hetzelfde werk te moeten doen?'
De lector haalt de ‘papercliptest’ aan om te bewijzen dat kinderen in onze huidige samenleving juist alle creativiteit wordt afgeleerd als ze ouder worden: ‘Vraag een volwassene en een jong kind wat je allemaal met een paperclip kunt doen, en het kind komt met veel meer mogelijkheden.’
Niet alleen scholen en leraren pakken het verkeerd aan: de meeste creativiteit en kennis leren kinderen thuis, zo bepleit Delnooz. ‘Uit onderzoek blijkt dat slechts 10 procent van de woordenschat van een kind op school is geleerd. Ouders moeten thuis al beginnen met de vragende “waarom?”-houding te stimuleren.’
Experimenteren
Delnooz’ ideeën blijven niet bij theorie: een aantal basisscholen in de regio zijn nu zover dat zij experimenteren met meer creatief en innovatief denken. Dit gebeurt in samenwerking met de Bredase Pabo en haar studenten. ‘Over een paar maanden komen daar hopelijk veelbelovende resultaten uit. Door kinderen kritischer, creatiever en ondernemender te maken, gaat het niveau op alle vlakken omhoog.’ [LJ]
Punt. Of had jij nog wat?