Terug naar overzicht

Gezocht: niet-criminele mannen


Waarom niet?

Criminoloog Adjiembaks is docent aan de Juridische Hogeschool en verbonden aan het Expertisecentrum Veiligheid. Sinds april werkt zij daar aan haar promotieonderzoek ‘Resistance to crime’. ‘Al tijdens mijn studie is mijn interesse voor dit onderwerp gewekt’, vertelt zij. ‘Bijna alle theorieën in de criminologie richten zich op de vraag waarom mensen crimineel gedrag vertonen.’

Adjiembaks draait het om: Waarom wordt iemand níet crimineel, terwijl toch alle risicofactoren aanwezig zijn? Zo iemand die weerstand biedt, noemt zij een resister. ‘Ik richt mij op jongens en mannen vanaf 15 jaar, die in crimineel gezinsverband zijn opgegroeid of opgroeien. Het merendeel van het gezin moet crimineel zijn. En het mogen ook pleeggezinnen zijn.’

Keerpunten

In Nederland is dit onderzoeksgebied nog onontgonnen terrein. Adjiembaks: ‘Ik ga met de resisters praten, diepte-interviews houden. Drie gesprekken zou genoeg moeten zijn.’ De Avansonderzoeker wil het levensverhaal horen. Daarna gaat zij de gesprekken analyseren.

‘Ik ben op zoek naar díe factoren, gebeurtenissen of momenten in iemands leven die ze het rechte pad op hebben gestuurd, de zogeheten turning points. Dat kan zijn dat iemand ontdekt dat hij heel goed is in sport of op school, hij krijgt een goede band met een leraar, of hij ontdekt religie of spiritualiteit. Hoe heeft de resister de criminele verleidingen kunnen weerstaan?’

Glamour

Adjiembaks sprak bijvoorbeeld met een hbo-student toegepaste psychologie, die in een crimineel pleeggezin opgroeide in Amsterdam-West. ‘Die jongen groeide op middenin de straatcriminaliteit. Moeder en oma zaten in de prostitutie. Zijn pleegvader liep met een wapen op zak en zijn pleegbroer is miljonair geworden met drugshandel. In zijn ogen is die broer echt een succesvol ondernemer, maar eigen zakelijke pogingen tot drugshandel mislukten. Hij ontdekte daarnaast dat hij ook erg spiritueel was.’

De jongen had dus de vaardigheden niet om crimineel succesvol te worden. Adjiembaks: ‘Dat te moeten concluderen was voor hem een turning point. Ik betrek in mijn onderzoek ook de vraag hoe de resisters crimineel gedrag zien: als iets goeds of moois? Keur je iets af dat bij jouw gezin hoort? Deze jongen zag alleen de glamour van het criminele bestaan. In welke mate die perceptie van belang is bij de keuze om wel of niet crimineel te worden, dat is interessant.’

Via via

Adjiembaks hoopt zoveel mogelijk levensverhalen te kunnen verzamelen. Maar het vinden van deze (jonge)mannen is lastig. 'Het moet vooral via via: de proefpersonen die ik zoek, staan nergens geregistreerd omdat ze een normaal leven leiden. Ik zoek de broertjes en zonen van de veelplegers. Via politie, pleegzorg, reclassering, enzovoort, hoop ik mijn resisters te kunnen vinden.’ [LJ]

OPROEP: Ken jij of ben jij een ‘resister’: een niet-crimineel die wel uit een crimineel gezinsverband komt? En wil jij meewerken aan dit onderzoek? Mail of bel dan naar Sheila Adjiembaks: sd.adjiembaks@avans.nl of 06-17052142. Deelname is compleet anoniem en er staat een kleine vergoeding tegenover.

Punt. Of had jij nog wat?

Meer lezen?