Wijkveiligheid, dat is het centrale thema in blok 2. Daarom zijn Avanslector Sjaak Khonraad en korpschef van de politie Zeeland Letty Demmers aanwezig om wat te vertellen vanuit hun eigen ervaringen en standpunten.
Prachtwijk
Khonraad vertelt vooral over zijn eigen ervaringen als welzijnswerker en onderzoeker. ‘Ik werkte een tijd in wijk in het zuiden van het land. Die wijk had alle problemen die je je maar kunt bedenken: prostitutie, criminaliteit, drugs. De zogenaamde rafelrandproblematiek. En dus werd het op een dag benoemd tot prachtwijk, of aandachtswijk.’
De lector maakte mee hoe de probleemwijk werd volgestopt met maatregelen, voorziening en projecten. ‘Aan de ene kant werden er harde maatregelen ingevoerd met veel politie, surveillances en fouilleringsacties. Aan de andere kant schoten de buurtbarbecues en andere sociale projecten als paddenstoelen uit de grond. Die wijk werd volgens betrokkenen van de meest verwaarloosde van de stad naar de meest verwende wijk.’
Zelfredzaamheid
Maar deze aanpak werkte niet. Want, is een belangrijke conclusie op het mini-symposium: wijkbewoners moeten zélf betrokken worden bij de aanpak van problemen. Khonraad: ‘Daar is het lange tijd op mis gegaan. Miljoenen worden in wijken gepompt, maar de ambtenaren bedenken oplossingen vanachter hun bureau. Ambtenaren en welzijnswerkers voelen zich ongemakkelijk, onwennig of zelfs bang om het contact met de bewoners aan te gaan.’
Daardoor is er weinig aandacht en betrokkenheid bij de wijkbewoners. Korpschef Letty Demmers kan dit beamen. ‘Waar jullie IV’ers later ook terecht gaan komen, de inspraak en inzet van burgers is heel belangrijk. In Nederland zijn we eraan gewend geraakt dat de overheid heel veel voor ons regelt en oplost. Maar zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid werkt eigenlijk veel beter. Denk bijvoorbeeld aan het nieuwe Burgernet, waarbij alerte burgers bijdragen aan de veiligheid in hun wijk.’
Wijze les
Een andere wijze les die de twee sprekers de IV-studenten deze middag mee willen geven is dat problemen niet opgelost kunnen worden, zonder de achterliggende oorzaken aan te pakken. Khonraad: ‘Je kunt hangjongeren uit elkaar drijven en ze verbieden te hangen, maar waaróm hangen ze?’
De lector prijst het ‘integrale’ van de studie Integrale Veiligheid. ‘Want je moet problemen integraal aanpakken. In de wijk werden losse oplossingen toegepast: cameratoezicht, of nieuwe huizen bouwen. Maar het moet een totaalpakket zijn. Professionals moeten inzien dat zaken samen hangen en dat ze moeten samenwerken.’
‘Kennis is macht’
Demmers vult aan: ‘Dat integrale aan veiligheid, dat is echt nieuw. In de jaren negentig was veiligheid nog puur een zaak van de politie. Gelukkig zijn we daar vanaf gestapt en hebben bijvoorbeeld gemeenten nu een veel belangrijkere rol gekregen.’
Maar er zit een kanttekening aan het samenwerken, waarschuwt de korpschef. ‘Er is ooit onderzocht dat een probleemjongere te maken krijgt met 66 verschillende instanties. Kennis is macht, beseffen alle betrokken organisaties. Dus houden ze hun kennis voor zichzelf, in plaats van informatie te delen. Ook politie en OM delen veel te weinig. We kijken nu hoe we, binnen de grenzen van de wet, beter en meer kennis kunnen delen.’ [LJ]
Punt. Of had jij nog wat?