Dat was de strekking van de duo-lectorale rede van het lectoraat voor Jeugd, Gezin & Samenleving, afgelopen vrijdag op Avans in Den Bosch. Lectoren Erna Hooghiemstra en Lisbeth Verharen spraken na elkaar hun redes uit: de eerste over gezinnen, de tweede over (sociale) professionals.
Het lectoraat is twee jaar geleden opgezet door de beide academies voor Sociale Studies, naar aanleiding van een grote hervormingsoperatie bij Jeugdzorg. Alle verantwoordelijkheden gaan per 1 januari 2015 namelijk van rijk en provincie naar de gemeentes.
Goed genoeg
Hooghiemstra trapte af met een pleidooi voor eigen kracht van gezinnen. In het nieuwe Jeugdzorg-stelsel komen kind en gezin meer centraal te staan. Door meer samenwerking tussen hulpinstanties moeten problemen sneller gesignaleerd worden, maar Jeugdzorg moet vooral ook ‘normaliseren’ en minder ‘problematiseren’.
‘Gezinnen vinden steeds meer hun kracht in alledaagse rituelen, in het kleine en vertrouwde’
Hooghiemstra: ‘We leven in een complexe samenleving. Gezinnen vinden daardoor steeds meer hun kracht in alledaagse rituelen, in het kleine en vertrouwde.’ Wanneer doet een gezin het goed?, vroeg de lector zich hardop af. ‘Het is goed als het goed genoeg is. De graadmeter is het gezin zelf, het gezin bepaalt wanneer het goed genoeg is. De overheid moet vooral faciliteren.’
De dagelijkse gezinslogica moet het uitgangspunt zijn, vindt de lector. ‘Ook al zijn gezinnen misschien deels anders van samenstelling dan vroeger, de meeste kinderen groeien nog steeds op met twee biologische ouders. De ouder-kind-relatie is onvervangbaar. De gezinslogica steunt op drie pijlers: de emotionele, de sociale en de praktische. Die moeten in orde zijn.’
{mosimage}
Zoon Noah van lector Hooghiemstra reikt de lectorale keten aan.
Kartrekkers
Lector Verharen borduurde daarna voort op het eigen-kracht-denken: ‘Gezinnen dingen op eigen kracht laten doen, betekent niet dat de sociale professionals buiten spel worden gezet. Ze worden straks alleen anders en minder ingezet. De studenten van de sociale studies hier op Avans worden straks die nieuwe sociale professionals.’
In een veranderingsproces, zoals de hervormingsoperatie van Jeugdzorg, zijn er volgens Verharen kartrekkers, mensen op de kar die meegaand zijn en critici. ‘Zij hangen achter de kar en remmen zo de beweging af. De sociale professionals zijn ingedeeld in deze drie groepen, maar alle drie de rollen zijn belangrijk.’
'Sociale professionals moeten ontzorgen, normaliseren en beter samenwerken'
De twee lectoren lopen graag samen op met de kartrekkers. Verharen: ‘Maar wij waarderen de critici ook. Zij zeggen bijvoorbeeld: niet elk gezin heeft een sterke sociale omgeving. Het nieuwe Jeugdzorg-stelsel is een kans, maar luister ook naar critici. De sociale professionals moeten ontzorgen, normaliseren en beter samenwerken. Bereid studenten, zoals hier op Avans, op die uitdagingen voor.’
Founding father
Vrijdag was bijzonder, want de laatste keer dat bestuurslid Frans van Kalmthout de lectorenketen bij iemand omhing. Van Kalmthout verlaat namelijk per 1 juni het College van Bestuur. In zijn inleiding op de middag noemde Tonnie Huibers, directeur van de Academie voor Sociale Studies ‘s-Hertogenbosch, Van Kalmthout de ‘founding father’ van de Avans-lectoraten. [LJ]
Punt. Of had jij nog wat?