Het schetsontwerp voor een staatsieportret van koning Willem-Alexander van kunstenares en oud-Avansstudent Iris van Dongen is nu al omstreden. Fotograaf Koos Breukel beschuldigt haar van plagiaat.
Vorige week maakte het Mondriaan Fonds bekend dat drie kunstenaars het officiële staatsieportret mogen gaan maken: Rineke Dijkstra, Femmy Otten en Iris van Dongen. Die laatste is een oud-student van de Akademie voor Kunst en Vormgeving|St. Joost. Van Dongen studeerde tussen 1992 en 1996 aan de kunstacademie in Den Bosch.
Jatwerk
Van Dongen maakte voor het Mondriaan Fonds twee schetsontwerpen vanuit verschillende standpunten: een vriendelijke koning die de kijker recht aankijkt en een formeel portret van de koning in een statiger pose. Dat tweede ontwerp is nu onderwerp van discussie. Koos Breukel, een bekende portretfotograaf, noemt het ontwerp in NRC Handelsblad ‘regelrecht jatwerk’.
Breukel stelt in de krant van maandag dat Van Dongen een portret dat hij in 2012 van de koning maakte, heeft nagetekend en ingediend als schetsontwerp voor het uiteindelijke portret. De drie winnaars van de ontwerpwedstrijd krijgen 75.000 euro per persoon om de échte staatsieportretten te gaan maken. Breukel spreekt van ‘gesubsidieerd plagiaat’.
Auteursrecht
Dat natekenen, dat kan kloppen. Alle schetsontwerpen zijn namelijk gebaseerd op bestaande foto’s en filmpjes, aangezien de kunstenaars de koning niet persoonlijk voor hun camera of schildersezel kregen. Foto’s van Breukel werden door meerdere deelnemers aan de ontwerpwedstrijd als voorbeeld gebruikt, maar dat waren foto’s waarvoor hij het auteursrecht heeft verkocht.
Van Dongen gebruikte een foto waar nog auteursrecht op zat, maar zij heeft Breukel vooraf niet om toestemming daarvoor gevraagd. De oud-kunststudent laat aan NRC Handelsblad weten dat ze wel degelijk heeft verwezen naar het gebruik van het werk van Breukel: ‘In alle interviews die ik vorige week gaf, heb ik zijn naam genoemd. Dat media dat niet melden, daar kan ik niks aan doen.’
Voor de definitieve staatsieportretten, die de drie verkozen kunstenaars de komende tijd gaan maken, gaat koning Willem-Alexander overigens wél in levenden lijve poseren.
pla giaat
als zij heeft vermeld dat het gebaseerd is op een werk van Breukel, dan is het geen plagiaat. Hoe kan ze anders een portret maken zonder dat W.A. poseert? Het ging hier om een schetsontwerp, geen uitgewerkt nieuw werk. Een voorproefje dus.
JB
Hoe durft ze zich kunstenares te noemen, dit is letterlijk 1 op 1 copy op wat details na :P.
Korsmit
Iris zou zich beter kunnen terugtrekken en haar excuses in het openbaar aanbieden aan Van Breukel die beter zou uitgekozen worden voor het portret! Want was is op een gegeven moment nog de meerwaarde van een getekende of geschilderde versie?