Onderwijs kunstacademie op de schop

De Akademie voor Kunst en Vormgeving|St. Joost voert vanaf dit jaar een aantal veranderingen door. Het curriculum wordt vernieuwd, studies gaan hechter samenwerken en er komen veel minder minoren.

Adjunct-directeur René Bosma: ‘We stellen onszelf steeds de vragen: waar staan wij voor? Waar leiden wij onze studenten voor op?’ De nieuwe studenten die in september 2015 beginnen krijgen als eerste lichting het complete nieuwe curriculum. ‘De brede propedeuse blijft, maar krijgt wel een nieuwe invulling. Het eerste half jaar is voor alle eerstejaarsstudenten hetzelfde en legt de basis voor de juiste studiekeuze. De aansluiting tussen de propedeuse en het tweede jaar wordt beter.’

De veranderingen komen niet uit het niets: in 2010 is vanuit het ministerie de opdracht gegeven aan het hoger kunstonderwijs om zich te vernieuwen. Nu heeft de directie van AKV|St. Joost een Visieplan 2016 gemaakt. Speerpunten daarin zijn Avans-thema’s zoals duurzaamheid en internationalisering, maar ook eigen speerpunten zoals ondernemerschap en interdisciplinariteit.

Drie kennisdomeinen
‘Interdisciplinair’ is het toverwoord voor de nieuwe manier waarop het onderwijs wordt ingericht. Bosma: ‘De beroepspraktijk is ook steeds meer interdisciplinair. We willen niet meer de verzuiling en de eilandjes, de gesloten afdelingen waar iedereen zijn eigen ding doet. We willen meer openheid, naar elkaar en naar de buitenwereld.’

De zes studies die onder de bachelor Vormgeving vallen, gaan onderling meer samenwerken: ‘Dat worden drie kennisdomeinen: Illustratie gaat samen met Animatie, Ruimtelijk Ontwerp met Grafisch Ontwerp en Fotografie met Audiovisuele Vormgeving. Die laatste studie verandert van naam en heet voortaan Film.’ De opleidingen gaat ‘innig samenwerken’.

Naast deze drie domeinen is er ook altijd nog de bachelor Autonome Beeldende Kunst (BK). Bosma: ‘Onze zeven disciplines behouden we dus. Wel moet het aantal studenten BK in 2016 landelijk met 20 procent gereduceerd zijn. AKV|St. Joost mag dan nog 221 BK-studenten hebben. Daar werken we dus naar toe.’

Vier minoren
Een andere ingreep is dat het minorenaanbod helemaal strak wordt getrokken. Bosma: ‘Het was een ratjetoe. We hadden veel minoren, wel twintig, en het aanbod was heel wisselend. Elk jaar begon er wel een nieuwe minor of hield er een op te bestaan, meestal omdat een minor heel erg aan één persoon of studierichting hing. Het was voor studenten totaal niet meer te volgen.’

Nu zijn er vier grote minoren, rondom vier thema’s: Arts & Nature, Arts & Urbanism, Arts & Humanity en Arts & Networks. Onderzoek en interdisciplinair werken staan in de minoren centraal. De vier minoren starten elk jaar in september en lopen dan tot blok 2. Alle derdejaarsstudenten volgen in hun eerste half jaar een minor en dus niet meer zoals voorheen dat elke minor anders was ingedeeld.

Bosma: ‘Deze vier minoren, daar blijft het de komende jaren bij. We gaan hiervoor duurzame relaties aan in het werkveld en in de samenleving, bijvoorbeeld met planologen in Brussel voor de minor Arts & Urbanism.’ De nieuwe minoren zijn voorlopig alleen voor studenten van AKV|St. Joost toegankelijk, maar in de toekomst ook voor externe studenten. De kunstacademie mikt in het bijzonder ook op internationale studenten.

Docenten in kernteam
De docenten maken een professionaliseringsslag. Bosma: ‘Het LIC geeft de docenten trainingen, bijvoorbeeld over groepsdynamiek of feedback geven. We willen meer docenten die tot het kernteam horen: zij werken veel uren per week en vormen de stevige basis. Zij krijgen de ruimte om te specialiseren op thema’s als onderzoek, technologie en didactiek. Daarnaast zijn er, in mindere mate, docent-experts met kleine parttime aanstellingen en een actieve beroepspraktijk.’

De ontwikkelingen gaan van binnenuit en in samenspraak met docenten en studenten, maar het is wel even wennen. Bosma: ‘Sommige docenten verlaten ons, maar de meesten zien ook dat de beroepspraktijk en de samenleving verandert. Dit is het moment om deze veranderingen door te voeren, zodat we als kunstacademie sterker en steviger staan in de toekomst. De maatschappij vraagt hierom. Wij gaan niet lijdzaam zitten afwachten en toekijken.’